ALTE DOCUMENTE
|
|||||||||
stan wojenny - 1981.12.13
-Konstytucja (Stalin) - 1952
-ustawa o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji RP (1992.4) - K. zostanie przyjęta przez Zgromadzenie Narodowe (Sejm + Senat) kwalifikowaną większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy uczestników i zatwierdzona w referendum, powołano Komisję Konstytucyjną Zgromadzenia Narodowego
-Mała Konstytucja (1992.10) - określała kompetencje władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz ich wzajemne stosunki, oraz uprawnienia i zakres kompetencji samorządu terytorialnego
1997.4.2 - uchwalenie tekstu K. przez Zgromadzenie Narodowe
1997.5.25 - referendum w sprawie K.
1997.10- wejście w życie
1989.2 - obrady okrągłego stołu
1989.6.4 - częściowo demokratyczne wybory parlamentarne
1989.9 - powstanie rządu Mazowieckiego (1-szy nie komunistyczny rząd)
1989.12 - zmiana nazwy państ 15415x2313p wa i godła
-Konstytucja => ustawa => akty wykonawcze (rozporządzenia, zarządzenia)
-dezyderaty - postulaty
-kluby (15 os.) i kółka poselskie (3 os.) - kluby mają udział w Konwencie Seniorów,
-immunitety - materialny: nie może odpowiadać za działania wynikające z bycia posłem; formalny: nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, ani zatrzymany bez zgody Sejmu lub Senatu
-interpelacja (pisemne) i zapytania poselskie (ustne) - pytania posłów do rządu
-preambuła - wstęp do Konstytucji
-zasada suwerenności narodu - Naród władzą zwierzchnią, władza jest wybierana przez Naród, władza ma się kierować dobrem wszystkich obywateli
-w postępowaniu organów władzy: to co nie jest dozwolone, jest zabronione (legalizm czyli wymóg wyraźnej podstawy prawnej w działaniu)
-w postępowaniu obywateli : to co nie jest zabronione, jest dozwolone
-referendum (pop. w Szwajcarii) - charakter fakultatywny (może być ale nie musi), zarządzane przez Sejm lub prezydenta za zgodą Senatu, wniosek może przedstawić 500 tys. obywateli(nie może dotyczyć finansów, obronności ani amnestii), jeśli zagłosuje ponad 50% obywateli to wynik jest wiążący; referendum gminne (odwołanie gminy lub wypowiadanie się w sprawach dotyczących społeczności w gminie)
-Rada Gabinetowa - RM obradująca pod przewodnictwem prezydenta, ma charakter konsultacyjny
Konstytucja
-zasada niepodległości i suwerenności RP - nienaruszalność granic, samodzielność w podejmowaniu decyzji (wyjątek gdy organ międzynarodowy otrzyma kompetencje organów władzy)
-zasada reprezentacji - czyli obowiązuje demokracja pośrednia (wyjątek: referendum lub inicjatywa ustawodawcza )
-zasada podziału władzy - ustawodawczy, wykonawczy i sądowniczy, nie mogą istnieć zależności oraz podporządkowania
-zasada pluralizmu politycznego - wiele partii, równość bez względu na wielkość i program, tylko poglądy demokratyczne
-zasada społecznej gospodarki rynkowej - wolność działalności gospodarczej, wolny rynek, własność prywatna, solidarność, dialog między pracodawcami i pracownikami, ingeruje w gospodarkę działając na rzecz pokoju społecznego
-zasada samorządności - zaakceptowanie samorządów jako niezależnych od organów państwa, posiadających określone kompetencje w które państwo nie może ingerować (chyba że jest łamane prawo)
Prawa i obowiązki człowieka i obywatela
-prawo krwi - aby otrzymać obywatelstwo wystarczy aby jeden z rodziców je miał (Pol)
-prawo ziemi - aby otrzymać obywatelstwo trzeba urodzić się na teranie kraju (USA)
-prawo nadania - przysługuje prezydentowi RP na wniosek osoby zainteresowanej
-zakaz odebrania obywatelstwa polskiego
-zakaz ekstradycji obywateli polskich - jeśli popełnili przestępstwo za granicą i są w Polsce to tu muszą być sądzeni
Katalog praw jednostki - oparty na: zasadzie równości - wszyscy mają jednakowe prawa, są równi wobec prawa, równe traktowanie przez władze publiczne, zakaz dyskryminacji ze względu na: rasę, płeć, wiek, kolor skóry, przekonania polityczne
-PRAWA OSOBISTE
-prawo do życia - obowiązek państwa do prawnej ochrony życia każdego człowieka
-zakaz stosowania tortur
-zakaz poniżania
-zakaz zmuszania do poddania się eksperymentom naukowym
-nietykalność
-wolność osobista - o pozbawieniu wolności decyduje sąd
-zasada domniemania niewinności - jest niewinny póki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu
-prawo do ochrony prywatności oraz czci i dobrego imienia - m.in. spokój domowy, nienaruszalność korespondencji, ochrona danych osobowych
-swoboda poruszania się - każdy może wybrać miejsce pobytu oraz opuścić kraj bez ograniczeń
-wolność sumienia i religii - prawo do wyznawania dowolnej religii i uczestnictwa w obrzędach, zakaz zmuszania do uczestnictwa, nie można być zmuszonym do ujawnienia światopoglądu, wyznania
-wolność wypowiedzi - swoboda wyrażania poglądów, pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, zakazana jest cenzura prewencyjna, zakaz koncesjonowania prasy, TV i radio są koncesjonowane aby utrzymać porządek w eterze
-PRAWA POLITYCZNE
człowieka:
-prawo do zrzeszania się - (wyjątek: tworzenie organizacji podważających porządek konstytucyjny RP) tworzenie partii politycznych, związków zawodowych (prawo do strajku), organizacji rolniczych,
-prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń - potrzebny wniosek do władz gminy
-prawo do składania petycji, wniosków i skarg - dotyczących działania organów władzy, można we własnym imieniu, osoby trzeciej (za jej zgodą) lub w interesie publicznym
obywatela:
-prawo wyborcze - prawo wybierania posłów, senatorów, prezydenta RP, przedstawicieli samorządu terytorialnego (czynne prawo), oraz do kandydowania do organów władzy
-prawo do udziału w referendum
-prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach - o doborze kadr nie mogą decydować czynniki poza formalne
-prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej i osób pełniących funkcje publiczne - umożliwia kontrolę opinii publicznej nad działaniem urzędników
-PRAWA SPOŁ.-EKONOM.
-prawo do własności i dziedziczenia - wszystkim formom własności przysługuje taka sama ochrona prawna; wywłaszczenie dopuszczalne tylko na cele publiczne i za słusznym wynagrodzeniem
-zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16; prawo do wolności wyboru zawodu i wykonywania zawodu oraz wolności wyboru miejsca pracy; obowiązek pracy może być nałożony tylko w drodze ustawy (więźniowie)
-państwo ma obowiązek walki z bezrobociem - roboty publiczne, szkolenie zawodowe, płacenie zasiłków dla bezrobotnych
-prawo do zabezpieczenia społecznego - choroba, inwalidztwo, emerytura
-prawo do ochrony zdrowia - równy dostęp do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych
-prawo do nauki - do 18 lat obowiązek nauki, bezpłatne w szkołach publicznych, płatne w szkołach prywatnych (mogą zakładać tylko obywatele polscy)
-OBOWIĄZKI
człowieka
-przestrzeganie prawa polskiego, płacenie podatków, dbałość o stan środowiska naturalnego
obywatela
-obowiązek wierności RP, obrony ojczyzny (służba wojskowa), troski o dobro wspólne,
-prawne gwarancje przestrzegania tych praw:
-1 - wynagrodzenie szkody spowodowanej niezgodnym z prawem działaniem organu władzy
-2 - zasada dochodzenia praw na drodze sądowej
-3 - dwuinstancyjność sądu czyli możliwość skarżenia wyroku w pierwszej instancji
-4 - skarga konstytucyjna wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego (ci których prawa K. zostały naruszone)
-5 - wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich ze skargami na działania organów władzy publicznej
czynne prawo wyborcze - ukończone 18 lat, chyba że: pozbawiony praw publicznych wyrokiem sądu, praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, ubezwłasnowolniony
bierne: 21 lat - sejm; 30 lat - senat; 35 - prezydent RP
Sejm
460 posłów; wybory proporcjonalne, 41 okręgów wyborczych z których jest wybieranych co najmniej 7 posłów; prawo zgłaszania kandydatów na posłów mają komitety wyborcze tworzone przez partie polityczne, przez koalicję partii, bądź przez grupę co najmniej 15 obywateli (potrzebują 1000 podpisów poparcia osób na stałe mieszkających w danym okręgu); próg wyborczy: 5% partia, 8% koalicja,
Senat
100 Senatorów; wybory większościowe, 40 okręgów wyborczych z których wybiera się 2 do 4 senatorów, potrzeba 3000 podpisów aby wystartować, obywatele głosują na tylu ilu jest w danym okręgu, wygrywają ci co mają najwięcej głosów
Prezydent
wybory powszechne, co 5 lat, zarządza marszałek Sejmu, trzeba uzbierać 100 tys. podpisów, w pierwszej turze potrzeba większości bezwzględnej, w drugiej większości względnej, może być wybrany ponownie raz, obejmuje urząd po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym
pełnia władzy ustawodawczej,
Sejm
sprawowanie kontroli nad Radą Ministrów, "służą" do tego wotum zaufania i konstruktywne wotum nieufności,
powołanie Rady Ministrów: prezydent powołuje RM, sejm głosuje (wotum zaufania), gdy nie przyjęto, to Sejm sam powołuje kandydata na premiera i głosuje nad składem rządu,
-funkcja kontrolna - udziela absolutorium czyli zgodę na prowadzoną politykę finansową
Senat
-wydaje prezydentowi zgodę na referendum
-wyraża zgodę na obsadzenie stanowisk: prezes NIK, rzecznik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka, generalny inspektor ochrony dany osobowych, prezes Instytutu Pamięci Narodowej
Zgromadzenie Narodowe
-przyjęcie przysięgi od prezydenta
-stawia prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (wystąpienie 140; głosowanie 2/3 czyli 374)
-uznaje prezydenta trwale niezdolnym do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia (większość 2/3)
Organy Sejmu (i analogicznie Senatu)
-marszałek - zwoływanie posiedzeń, przewodniczenie obradom, kierowanie pracami Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów, zajmuje się wnioskami i inicjatywami ustawodawczymi, reprezentuje Sejmu, może zastępować prezydenta
-Prezydium Sejmu - pomocniczy i doradczy organ marszałka marszałek + wicemarszałkowie (ich liczba zależna od rozdrobnienia politycznego)
-Konwent Seniorów - opiniuje plan pracy Sejmu, płaszczyzna negocjacji między klubami poselskimi sprawniejsza od obrad Sejmu Prezydium + przewodniczący klubów poselskich,
-Komisje Sejmowe - stałe: praca nad projektami ustaw oraz kontrola pracy rządu; nadzwyczajne: (np. śledcze) powoływane w określonym celu, z chwilą jego osiągnięcia kończą działalność
proces ustawodawczy
-inicjatywa ustawodawcza: posłowie, Senat, prezydent, RM, 100 tys. obywateli
-1 czytanie - uzasadnienie projektu, ogólna debata
-2 czytanie - sprawozdanie komisji, debata, zgłaszanie poprawek
-3 czytanie - głosowanie (zwykła większość)
-poprawki Senatu (30 dni)
-rozpatrzenie poprawek Senatu (odrzucić przez bezwzględną większość)
-Prezydent podpisuje, weto (Sejm odrzuca większością 3/5), lub daje do rozpatrzenia Trybunałowi Konstytucyjnemu
-podpisanie przez prezydenta i wpisanie do Dziennika Ustaw kończy procedurę
-władza wykonawcza; prawo weta; prawo skrócenia kadencji Sejmu (nie uchwalenie ustawy budżetowej przez 4 m-ce od złożenia projektu, lub nie powiodą się 3 próby powołania rządu); może wygłaszać orędzia, desygnuje premiera i na jego wniosek powołuje RM
-reprezentuje RP na arenie międzynarodowej, mianuje ambasadorów, ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
-najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych
-nadaje stopnie oficerskie i tytuły profesorskie
nadaje ordery, przysługuje mu prawo łaski
-władza wykonawcza
-zasada domniemanej kompetencji na rzecz RM - jeśli nie jest zdefiniowane kto ma się zająć daną sprawą, to zajmuje się nią RM
-przedkłada projekt budżetu
-4 Komitety: ekonomiczny RM, społeczny RM, spraw obronnych RM, polityki regionalnej RM
-Rada Legislacyjna - organ doradczy, wypowiada się w sprawie formalno-prawnej poprawności aktów
-ponosi odpowiedzialność polityczną, może być odwołany na wniosek min. 46 posłów przez konstruktywne wotum nieufności przy większości bezwzględnej, następny może być złożony po 3 miesiącach, chyba że wystąpi z nim 25% posłów25
-przy odwoływaniu ministrów stosowane jest zwykłe wotum nieufności (na wniosek 15% posłów)
stan wojenny - 1981.12.13
-Konstytucja (Stalin) - 1952
-ustawa o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji RP (1992.4) - K. zostanie przyjęta przez Zgromadzenie Narodowe (Sejm + Senat) kwalifikowaną większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy uczestników i zatwierdzona w referendum, powołano Komisję Konstytucyjną Zgromadzenia Narodowego
-Mała Konstytucja (1992.10) - określała kompetencje władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz ich wzajemne stosunki, oraz uprawnienia i zakres kompetencji samorządu terytorialnego
1997.4.2 - uchwalenie tekstu K. przez Zgromadzenie Narodowe
1997.5.25 - referendum w sprawie K.
1997.10- wejście w życie
1989.2 - obrady okrągłego stołu
1989.6.4 - częściowo demokratyczne wybory parlamentarne
1989.9 - powstanie rządu Mazowieckiego (1-szy nie komunistyczny rząd)
1989.12 - zmiana nazwy państ 15415x2313p wa i godła
-Konstytucja => ustawa => akty wykonawcze (rozporządzenia, zarządzenia)
-dezyderaty - postulaty
-kluby (15 os.) i kółka poselskie (3 os.) - kluby mają udział w Konwencie Seniorów,
-immunitety - materialny: nie może odpowiadać za działania wynikające z bycia posłem; formalny: nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, ani zatrzymany bez zgody Sejmu lub Senatu
-interpelacja (pisemne) i zapytania poselskie (ustne) - pytania posłów do rządu
-preambuła - wstęp do Konstytucji
-zasada suwerenności narodu - Naród władzą zwierzchnią, władza jest wybierana przez Naród, władza ma się kierować dobrem wszystkich obywateli
-w postępowaniu organów władzy: to co nie jest dozwolone, jest zabronione (legalizm czyli wymóg wyraźnej podstawy prawnej w działaniu)
-w postępowaniu obywateli : to co nie jest zabronione, jest dozwolone
-referendum (pop. w Szwajcarii) - charakter fakultatywny (może być ale nie musi), zarządzane przez Sejm lub prezydenta za zgodą Senatu, wniosek może przedstawić 500 tys. obywateli(nie może dotyczyć finansów, obronności ani amnestii), jeśli zagłosuje ponad 50% obywateli to wynik jest wiążący; referendum gminne (odwołanie gminy lub wypowiadanie się w sprawach dotyczących społeczności w gminie)
-Rada Gabinetowa - RM obradująca pod przewodnictwem prezydenta, ma charakter konsultacyjny
Konstytucja
-zasada niepodległości i suwerenności RP - nienaruszalność granic, samodzielność w podejmowaniu decyzji (wyjątek gdy organ międzynarodowy otrzyma kompetencje organów władzy)
-zasada reprezentacji - czyli obowiązuje demokracja pośrednia (wyjątek: referendum lub inicjatywa ustawodawcza )
-zasada podziału władzy - ustawodawczy, wykonawczy i sądowniczy, nie mogą istnieć zależności oraz podporządkowania
-zasada pluralizmu politycznego - wiele partii, równość bez względu na wielkość i program, tylko poglądy demokratyczne
-zasada społecznej gospodarki rynkowej - wolność działalności gospodarczej, wolny rynek, własność prywatna, solidarność, dialog między pracodawcami i pracownikami, ingeruje w gospodarkę działając na rzecz pokoju społecznego
-zasada samorządności - zaakceptowanie samorządów jako niezależnych od organów państwa, posiadających określone kompetencje w które państwo nie może ingerować (chyba że jest łamane prawo)
Prawa i obowiązki człowieka i obywatela
-prawo krwi - aby otrzymać obywatelstwo wystarczy aby jeden z rodziców je miał (Pol)
-prawo ziemi - aby otrzymać obywatelstwo trzeba urodzić się na teranie kraju (USA)
-prawo nadania - przysługuje prezydentowi RP na wniosek osoby zainteresowanej
-zakaz odebrania obywatelstwa polskiego
-zakaz ekstradycji obywateli polskich - jeśli popełnili przestępstwo za granicą i są w Polsce to tu muszą być sądzeni
Katalog praw jednostki - oparty na: zasadzie równości - wszyscy mają jednakowe prawa, są równi wobec prawa, równe traktowanie przez władze publiczne, zakaz dyskryminacji ze względu na: rasę, płeć, wiek, kolor skóry, przekonania polityczne
-PRAWA OSOBISTE
-prawo do życia - obowiązek państwa do prawnej ochrony życia każdego człowieka
-zakaz stosowania tortur
-zakaz poniżania
-zakaz zmuszania do poddania się eksperymentom naukowym
-nietykalność
-wolność osobista - o pozbawieniu wolności decyduje sąd
-zasada domniemania niewinności - jest niewinny póki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu
-prawo do ochrony prywatności oraz czci i dobrego imienia - m.in. spokój domowy, nienaruszalność korespondencji, ochrona danych osobowych
-swoboda poruszania się - każdy może wybrać miejsce pobytu oraz opuścić kraj bez ograniczeń
-wolność sumienia i religii - prawo do wyznawania dowolnej religii i uczestnictwa w obrzędach, zakaz zmuszania do uczestnictwa, nie można być zmuszonym do ujawnienia światopoglądu, wyznania
-wolność wypowiedzi - swoboda wyrażania poglądów, pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, zakazana jest cenzura prewencyjna, zakaz koncesjonowania prasy, TV i radio są koncesjonowane aby utrzymać porządek w eterze
-PRAWA POLITYCZNE
człowieka:
-prawo do zrzeszania się - (wyjątek: tworzenie organizacji podważających porządek konstytucyjny RP) tworzenie partii politycznych, związków zawodowych (prawo do strajku), organizacji rolniczych,
-prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń - potrzebny wniosek do władz gminy
-prawo do składania petycji, wniosków i skarg - dotyczących działania organów władzy, można we własnym imieniu, osoby trzeciej (za jej zgodą) lub w interesie publicznym
obywatela:
-prawo wyborcze - prawo wybierania posłów, senatorów, prezydenta RP, przedstawicieli samorządu terytorialnego (czynne prawo), oraz do kandydowania do organów władzy
-prawo do udziału w referendum
-prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach - o doborze kadr nie mogą decydować czynniki poza formalne
-prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej i osób pełniących funkcje publiczne - umożliwia kontrolę opinii publicznej nad działaniem urzędników
-PRAWA SPOŁ.-EKONOM.
-prawo do własności i dziedziczenia - wszystkim formom własności przysługuje taka sama ochrona prawna; wywłaszczenie dopuszczalne tylko na cele publiczne i za słusznym wynagrodzeniem
-zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16; prawo do wolności wyboru zawodu i wykonywania zawodu oraz wolności wyboru miejsca pracy; obowiązek pracy może być nałożony tylko w drodze ustawy (więźniowie)
-państwo ma obowiązek walki z bezrobociem - roboty publiczne, szkolenie zawodowe, płacenie zasiłków dla bezrobotnych
-prawo do zabezpieczenia społecznego - choroba, inwalidztwo, emerytura
-prawo do ochrony zdrowia - równy dostęp do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych
-prawo do nauki - do 18 lat obowiązek nauki, bezpłatne w szkołach publicznych, płatne w szkołach prywatnych (mogą zakładać tylko obywatele polscy)
-OBOWIĄZKI
człowieka
-przestrzeganie prawa polskiego, płacenie podatków, dbałość o stan środowiska naturalnego
obywatela
-obowiązek wierności RP, obrony ojczyzny (służba wojskowa), troski o dobro wspólne,
-prawne gwarancje przestrzegania tych praw:
-1 - wynagrodzenie szkody spowodowanej niezgodnym z prawem działaniem organu władzy
-2 - zasada dochodzenia praw na drodze sądowej
-3 - dwuinstancyjność sądu czyli możliwość skarżenia wyroku w pierwszej instancji
-4 - skarga konstytucyjna wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego (ci których prawa K. zostały naruszone)
-5 - wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich ze skargami na działania organów władzy publicznej
czynne prawo wyborcze - ukończone 18 lat, chyba że: pozbawiony praw publicznych wyrokiem sądu, praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu, ubezwłasnowolniony
bierne: 21 lat - sejm; 30 lat - senat; 35 - prezydent RP
Sejm
460 posłów; wybory proporcjonalne, 41 okręgów wyborczych z których jest wybieranych co najmniej 7 posłów; prawo zgłaszania kandydatów na posłów mają komitety wyborcze tworzone przez partie polityczne, przez koalicję partii, bądź przez grupę co najmniej 15 obywateli (potrzebują 1000 podpisów poparcia osób na stałe mieszkających w danym okręgu); próg wyborczy: 5% partia, 8% koalicja,
Senat
100 Senatorów; wybory większościowe, 40 okręgów wyborczych z których wybiera się 2 do 4 senatorów, potrzeba 3000 podpisów aby wystartować, obywatele głosują na tylu ilu jest w danym okręgu, wygrywają ci co mają najwięcej głosów
Prezydent
wybory powszechne, co 5 lat, zarządza marszałek Sejmu, trzeba uzbierać 100 tys. podpisów, w pierwszej turze potrzeba większości bezwzględnej, w drugiej większości względnej, może być wybrany ponownie raz, obejmuje urząd po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym
pełnia władzy ustawodawczej,
Sejm
sprawowanie kontroli nad Radą Ministrów, "służą" do tego wotum zaufania i konstruktywne wotum nieufności,
powołanie Rady Ministrów: prezydent powołuje RM, sejm głosuje (wotum zaufania), gdy nie przyjęto, to Sejm sam powołuje kandydata na premiera i głosuje nad składem rządu,
-funkcja kontrolna - udziela absolutorium czyli zgodę na prowadzoną politykę finansową
Senat
-wydaje prezydentowi zgodę na referendum
-wyraża zgodę na obsadzenie stanowisk: prezes NIK, rzecznik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka, generalny inspektor ochrony dany osobowych, prezes Instytutu Pamięci Narodowej
Zgromadzenie Narodowe
-przyjęcie przysięgi od prezydenta
-stawia prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (wystąpienie 140; głosowanie 2/3 czyli 374)
-uznaje prezydenta trwale niezdolnym do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia (większość 2/3)
Organy Sejmu (i analogicznie Senatu)
-marszałek - zwoływanie posiedzeń, przewodniczenie obradom, kierowanie pracami Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów, zajmuje się wnioskami i inicjatywami ustawodawczymi, reprezentuje Sejmu, może zastępować prezydenta
-Prezydium Sejmu - pomocniczy i doradczy organ marszałka marszałek + wicemarszałkowie (ich liczba zależna od rozdrobnienia politycznego)
-Konwent Seniorów - opiniuje plan pracy Sejmu, płaszczyzna negocjacji między klubami poselskimi sprawniejsza od obrad Sejmu Prezydium + przewodniczący klubów poselskich,
-Komisje Sejmowe - stałe: praca nad projektami ustaw oraz kontrola pracy rządu; nadzwyczajne: (np. śledcze) powoływane w określonym celu, z chwilą jego osiągnięcia kończą działalność
proces ustawodawczy
-inicjatywa ustawodawcza: posłowie, Senat, prezydent, RM, 100 tys. obywateli
-1 czytanie - uzasadnienie projektu, ogólna debata
-2 czytanie - sprawozdanie komisji, debata, zgłaszanie poprawek
-3 czytanie - głosowanie (zwykła większość)
-poprawki Senatu (30 dni)
-rozpatrzenie poprawek Senatu (odrzucić przez bezwzględną większość)
-Prezydent podpisuje, weto (Sejm odrzuca większością 3/5), lub daje do rozpatrzenia Trybunałowi Konstytucyjnemu
-podpisanie przez prezydenta i wpisanie do Dziennika Ustaw kończy procedurę
-władza wykonawcza; prawo weta; prawo skrócenia kadencji Sejmu (nie uchwalenie ustawy budżetowej przez 4 m-ce od złożenia projektu, lub nie powiodą się 3 próby powołania rządu); może wygłaszać orędzia, desygnuje premiera i na jego wniosek powołuje RM
-reprezentuje RP na arenie międzynarodowej, mianuje ambasadorów, ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
-najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych
-nadaje stopnie oficerskie i tytuły profesorskie
nadaje ordery, przysługuje mu prawo łaski
-władza wykonawcza
-zasada domniemanej kompetencji na rzecz RM - jeśli nie jest zdefiniowane kto ma się zająć daną sprawą, to zajmuje się nią RM
-przedkłada projekt budżetu
-4 Komitety: ekonomiczny RM, społeczny RM, spraw obronnych RM, polityki regionalnej RM
-Rada Legislacyjna - organ doradczy, wypowiada się w sprawie formalno-prawnej poprawności aktów
-ponosi odpowiedzialność polityczną, może być odwołany na wniosek min. 46 posłów przez konstruktywne wotum nieufności przy większości bezwzględnej, następny może być złożony po 3 miesiącach, chyba że wystąpi z nim 25% posłów25
-przy odwoływaniu ministrów stosowane jest zwykłe wotum nieufności (na wniosek 15% posłów)
|
