Επιπλέον θεωρεί ότι αλληλοσυνδέονται. Η προσεκτική εξισορρόπησή τους είναι αναγκαία για να επιτευχθεί η αειφόρος ανάπτυξη τόσο στην Ευρώπη ό` 18218h713s 3;ο και στην υπόλοιπη υφήλιο, με άλλα λόγια για να μπορέσουν και οι μελλοντικές γενεές να απολαύσουν καλύτερη ποιότητα ζωής.
την κοινωνική πολιτική.
15 %, και κατά πάσα πιθανότητα κατά πολύ περισσότερο, συγκριτικά προς τα επίπεδα του 1990. Ιδιαίτερο στόχο αποτελεί το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που εκπέμπεται κατά την καύση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
EUR
Η αλλαγή του κλίματος είναι μια από τις σοβαρότερες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές απειλές που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Κατά τον 20ό αιώνα, η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης αυξήθηκε περίπου κατά 0,6 °C. Υπάρχουν σοβαρές αποδείξεις ότι ως επί το πλείστον η άνοδος των θερμοκρασιών ανά την υφήλιο κατά τα τελευταία 50 χρόνια οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Ιδιαίτερες ευθύνες φαίνεται να φέρουν τα ορυκτά καύσιμα που καταναλώνουμε για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις μεταφορές, τα οποία απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) το οποίο θερμαίνει την επιφάνεια της γης.
Η στροφή προς καθαρότερες πηγές ενέργειας και καθαρότερα καύσιμα είναι καθοριστικής σημασίας για να μπορέσει η ΕΕ να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που ανέλαβε με το πρωτόκολλο του Κιότο το οποίο υπεγράφη το 1997. Ως πρώτο βήμα, η συγκεκριμένη διεθνής συμφωνία υποχρεώνει την ΕΕ και άλλες αναπτυγμένες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου έως το 2012. Καθ' οδόν προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου, οι χώρες της ΕΕ έχουν καθιερώσει το πρώτο ανά την υφήλιο διεθνές σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Το συγκεκριμένο σύστημα καλύπτει περισσότερες από 11 000 ενεργειοβόρες μονάδες ανά την ΕΕ. Οι συγκεκριμένες μονάδες αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ των εκπομπών CO2 της ΕΕ. Οι κυβερνήσεις αποδίδουν στις συγκεκριμένες μονάδες «ποσοστώσεις (δικαιώματα) εκπομπής», καθορίζοντας τοιουτοτρόπως τις ποσότητες CO2 που επιτρέπεται να εκπέμπουν ετησίως. Οι μονάδες που εκπέμπουν μικρότερες από τις προβλεπόμενες ποσότητες έχουν το δικαίωμα να πωλούν τα πλεονασματικά δικαιώματα εκπομπής τους σε μονάδες που δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά και οφείλουν να καλύψουν τις υπερβολές τους.
Το μήνυμα από το Malahide
Η πολιτική της Ένωσης σε ό,τι αφορά τη βιοποικιλότητα βασίζεται στο έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον, αλλά λαμβάνει επίσης υπόψη τους 18 στόχους που περιλαμβάνονται στο «μήνυμα από το Malahide» για να σταματήσει η μείωση της βιοποικιλότητας τόσο στην ΕΕ όσο και ανά την υφήλιο γενικότερα. Το ως άνω μήνυμα εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια διεθνούς διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στην Ιρλανδία το 2004. Οι στόχοι δεν καλύπτουν μόνο την προστασία των υφιστάμενων ειδών, αλλά αφορούν και την πρόληψη και τον έλεγχο της εισβολής αλλοχθόνων ειδών στο οικολογικό ενδιαίτημα - που μπορεί να έχουν εισαχθεί στην Ευρώπη για παράδειγμα με τα φορτία πλοίων. Τα ως άνω είδη μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων μας.
Η οδηγία για τα ενδιαιτήματα (οικοτόπους) υποχρεώνει τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προστατεύουν τα φυτά, τα ζώα και τα οικολογικά τους ενδιαιτήματα και να χαρακτηρίζουν περιοχές ως τμήματα του δικτύου προστατευμένων περιοχών του Natura 2000. Το δίκτυο Natura 2000 βασικά στηρίζεται σε συμβάσεις που συνάπτονται με τοπικούς εταίρους, όπως οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι και οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές του εδάφους. Η υποστήριξή τους εγγυάται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μακροπρόθεσμη επιτυχία του δικτύου.
Σύμφωνα με την οδηγία για τα άγρια πτηνά, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζουν ζώνες ειδικής προστασίας για τα απειλούμενα και τα αποδημητικά είδη. Οι περιοχές αυτές αποτελούν επίσης μέρος του δικτύου Natura 2000. Η οδηγία απαγορεύει επίσης τις δραστηριότητες που απειλούν τα πτηνά όπως την καταστροφή των φωλεών τους ή την αφαίρεση των αυγών τους. Παράλληλα περιορίζει το δικαίωμα της θήρας των πτηνών. Προγράμματα δράσης για συγκεκριμένα είδη προάγουν την αποκατάσταση των πλέον απειλούμενων ειδών.
Ένα από τα πολλά έργα που αφορούν τη βιοποικιλότητα και χρηματοδοτούνται από την ΕΕ εκτός αυτής είναι το έργο για τη διαφύλαξη των υγροτόπων σε τρεις χώρες της Νότιας Μεσογείου. Το συγκεκριμένο έργο, το οποίο έχει ενισχυθεί με περισσότερα από 600 000 EUR εκ μέρους της ΕΕ μεταξύ 2004 και 2006, θα συμβάλει στη διαφύλαξη των υγροτόπων στη Reghaia της Αλγερίας, τη Merja Zerga στο Μαρόκο και στο Sebkhat El Kelbia στην Τυνησία.
Στη Reghaia, διαμορφώνεται για πρώτη φορά σχέδιο διαχείρισης των υγροτόπων μετά από διάλογο με τους αγρότες και τους τοπικούς θεσμικούς φορείς.
Στη Merja Zerga, οι υγρότοποι έχουν υποστεί ρύπανση λόγω της γεωργίας, παρακείμενου αυτοκινητοδρόμου και της αστικής και βιομηχανικής ανάπτυξης. Κατόπιν τούτου, η ΕΕ βοηθά τις αρχές του Μαρόκου να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν τις απαραίτητες νομοθετικές διατάξεις για τον έλεγχο των ως άνω εξελίξεων.
Στο Sebkhat El Kelbia, η ΕΕ βοηθά τις αρχές της Τυνησίας να εφαρμόσουν το ήδη υφιστάμενο πρόγραμμα δράσης για τη διαφύλαξη της αξίας των υγροτόπων ως αποθεμάτων βιοποικιλότητας καθώς και για την ανάπτυξή τους ως ψυχαγωγικών περιοχών.
Η ΕΕ εστιάζει το ενδιαφέρον της στην ενίσχυση των δυνατοτήτων που διαθέτουν οι χώρες αυτές όσον αφορά τη διατήρηση και τη διαχείριση των υγροτόπων κατά τρόπο που να εξασφαλίζει τη βιοποικιλότητα και να προσφέρει τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά οφέλη με τη μορφή του βιώσιμου τουρισμού. Η χρηματοδότηση εξασφαλίζεται μέσω της πρωτοβουλίας MedWet με την οποία προστατεύονται υγρότοποι σε όλη τη Λεκάνη της Μεσογείου.
Κατά τα φαινόμενα εν προκειμένω ιδιαίτερο ρόλο διαδραματίζουν οι χημικές ουσίες. Εντούτοις οι διαθέσιμες πληροφορίες για τη συντριπτική πλειοψηφία των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών είναι στοιχειώδεις και ατελείς. Γι' αυτόν το λόγο η ΕΕ κατέληξε στο σύστημα REACH («καταχώριση, αξιολόγηση και έγκριση χημικών»).
Οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς θα έχουν επίσης την υποχρέωση να διαβιβάζουν τις πληροφορίες αυτές σε οιονδήποτε χρησιμοποιεί χημικές ουσίες στις παραγωγικές του διαδικασίες. Τοιουτοτρόπως οι χώροι εργασίας και τα τελικά προϊόντα θα καταστούν ασφαλέστερα. Παράλληλα το REACH θα διευκολύνει τη διάθεση νέων χημικών ουσιών στην αγορά και τοιουτοτρόπως θα συμβάλει στη δημιουργία αειφόρου και ανταγωνιστικής βιομηχανίας χημικών της οποίας τα προϊόντα θα τηρούν αυστηρά πρότυπα ασφαλείας.
Πολλοί παραγωγοί αγαθών και υπηρεσιών καταβάλλουν μεγαλύτερες των ελαχίστων απαιτούμενων προσπαθειών για να συμμορφωθούν προς την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ. Είναι αναγνωρίσιμοι από λογότυπους που χρησιμοποιεί η ΕΕ: το οικολογικό σήμα της ΕΕ («το λουλούδι») και ο λογότυπος του EMAS. Το οικολογικό σήμα ισχύει για τα προϊόντα. Ο λογότυπος του EMAS αποδίδεται σε εταιρείες. EMAS σημαίνει σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου.
Ο λογότυπος του EMAS αποτελεί απόδειξη ότι η χαρακτηριζόμενη εταιρεία ή τοπική αρχή αναπτύσσει δραστηριότητες σύμφωνα με ορθές περιβαλλοντικές αρχές. Κάθε οργανισμός που χρησιμοποιεί τον εν λόγω λογότυπο έχει υποστεί περιβαλλοντική ανάλυση όλων των δραστηριοτήτων του, διαθέτει εσωτερικό σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και έχει αποτελέσει αντικείμενο ανεξάρτητου περιβαλλοντικού ελέγχου. Παράλληλα έχει εκπονήσει έκθεση για τις περιβαλλοντικές του επιδόσεις και έχει διαμορφώσει ακριβή σχέδια για να επιτύχει περαιτέρω βελτιώσεις. Περισσότερες από 4 000 τοποθεσίες που ανήκουν σε περισσότερους από 3 000 οργανισμούς χρησιμοποιούν το λογότυπο EMAS. Ως επί το πλείστον πρόκειται για βιομηχανικές εταιρείες, αλλά περιλαμβάνουν και εταιρείες του τομέα των υπηρεσιών καθώς και τοπικές αρχές.
Η ΕΕ υποστηρίζει, για παράδειγμα, προγράμματα βελτίωσης των δημόσιων μεταφορών και στροφής των μεταφερόμενων εμπορευμάτων από το οδικό δίκτυο στα πλοία και τους σιδηροδρόμους. Τοιουτοτρόπως εξασφαλίστηκε ο περιορισμός των εκπομπών CO2 στην Ιταλία.
Η χρηματοδότηση της επεξεργασίας του νερού στην Πολωνία για να ετοιμαστεί η χώρα αυτή ενόψει της προσχώρησής της στην ΕΕ είχε ως αποτέλεσμα το πόσιμο νερό και η επεξεργασία των υγρών λυμάτων στην πόλη του Szczecin να ανταποκρίνονται στα αντίστοιχα πρότυπα της ΕΕ. Η χρηματοδότηση έγινε με τη μορφή επιδοτήσεων εκ μέρους της ΕΕ και δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ανάλογα δάνεια αποτελούν σοβαρή πηγή χρηματοδότησης για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και των υποδομών τόσο στην ΕΕ όσο και στους γείτονές της.
|
Το πρόγραμμα «Limestone country» του LIFE Nature στο εθνικό πάρκο του Yorkshire Dales στο Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει την αποκατάσταση της παραδοσιακής βόσκησης των ασβεστολιθικών πεδίων ενθαρρύνοντας τους αγρότες να επιστρέψουν σε ανθεκτικές ράτσες ζώων και να εξακολουθήσουν να καλλιεργούν τις αντίστοιχες εκτάσεις. Το δραματικό ασβεστολιθικό τοπίο δημιουργήθηκε μετά από αιώνες βόσκησης. Εάν χαθεί, πολλά από τα ημιφυσικά οικολογικά ενδιαιτήματα θα εξαφανιστούν επίσης. Το έργο εφαρμόζεται σε 15 πρότυπα πειραματικά αγροκτήματα με στόχο τη δημιουργία νέων γεωργικών συστημάτων και σειρά μέτρων υποστήριξης του αγροτικού περιβάλλοντος. Η σύνδεση με διάφορες πρωτοβουλίες διάθεσης στην αγορά εξασφαλίζουν την οικονομική βιωσιμότητα των ως άνω εργασιών για τη διαφύλαξη της φύσης. Το έργο αποσκοπεί στο να συμβάλει στην οικονομική αναγέννηση της περιοχής αποδεικνύοντας ότι οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν πρόβατα και ανθεκτικά βοοειδή μπορεί να είναι φιλικές για το περιβάλλον και ταυτόχρονα κερδοφόρες. Η πείρα όσον αφορά τις αντίστοιχες βέλτιστες πρακτικές που αποκομίστηκε από το συγκεκριμένο έργο χρησιμοποιείται για την προαγωγή ανάλογων τύπων αειφόρου γεωργίας σε όλο το δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών του Natura 2000. |
Η χρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE καταλήγει σε περιβαλλοντικά έργα τα οποία διευκολύνουν την καθιέρωση νέων μέτρων πολιτικής για την επίδειξη και τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών ή τη διευκόλυνση της εφαρμογής του δικτύου προστατευόμενων φυσικών περιοχών Natura 2000. Ανάλογα έργα αφορούν θέματα από τον καθαρισμό του ποταμού Skjern στη Δανία έως τα σχέδια διαχείρισης τοποθεσιών για την προστασία φυσικών ενδιαιτημάτων και της άγριας ζωής στην Κύπρο. Τα έργα επίδειξης του LIFE έχουν επιτρέψει την ανάδειξη τεχνικών λιπασματοποίησης για τη διάθεση βιοαποικοδομήσιμων οργανικών αστικών αποβλήτων στη Λεττονία και έχουν επιτρέψει την υποστήριξη συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης στο Βέλγιο για φεστιβάλ και εμπορικές εκθέσεις.
Η χρηματοδότηση από το LIFE είναι επίσης διαθέσιμη σε ορισμένους από τους γείτονες της ΕΕ. Μεταξύ των εκτελούμενων έργων συμπεριλαμβάνεται η προστασία των δελφινιών της Μαύρης Θάλασσας στη Ρουμανία και η ανάπτυξη αειφόρου κυκλοφορίας στα Τίρανα, την πρωτεύουσα της Αλβανίας.
Directorate-General for the Environment
Information Centre (BU-9 00/11)
European Commission
B-1049 Brussels
Για ηλεκτρονικό διάλογο και διαβουλεύσεις για ευρύ φάσμα θεμάτων πολιτικής χρησιμοποιήστε την ηλεκτρονική διεύθυνση europa.eu.int/yourvoice
europa.eu.int/pol/env/index_el.htm
europa.eu.int/comm/environment/index_el.htm
www.europa.eu.int/comm/sustainable/index_en.htm
Το
εγχειρίδιο του
Παγκόσμιου
Ταμείου για τη
Φύση (WWF) σχετικά
με τη
χρηματοδότηση
της ΕΕ υπέρ του
περιβάλλοντος:
www.panda.org/downloads/europe/eufundingforenvironmentweb.pdf
|
