SPIS TREŚCI
Charakterystyka przedsiębiorstwa
Forma organizacyjno prawna
Zakres działania
Lokalizacja rynkowa
Analiza bilansu i rachunku strat i zysków
Analiza wskaźnikowa
Analiza przepływów pieniężnych
Literatura
Załączniki
1.Charakterystyka przedsiębiorstwa:
1.1. Forma organizacyjno prawna
Obiektem analizy finansowej jest Gdańskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych z siedzibą w Gdańsku. Przedsiębiorstwo jest spółką akcyjną wpisaną do rejestru handlowego w dziale B pod numerem 6883 pod wyżej wymienioną nazwą. Spółka prowadzi działalność gospodarczą z numerem REGON 190550523 i NIP 583-000-41-59. GPRD powstało na podstawie ustawy prywatyzacyjnej. Założycielami spółki byli pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego oraz inne osoby fizyczne. Spółka została związana aktem notarialnym z dnia14 października 1991 roku. Na podstawie umowy spółka przejęła od Skarbu Państwa składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład likwidowanego przedsiębiorstwa państwowego Gdańskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, istniejącego od 1952 roku, z wyjątkiem majątku rezerw państwowych specjalistycznych , który stanowi własność Skarbu Państwa. Z dniem przejęcia przedmiotu umowy na spółkę przeszły również wszystkie należności i zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Gdańskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych SA jest udziałowcem w 9 podmiotach gospodarczych oraz członkiem 2 spółek wodnych. W stosunku do dwóch podmiotów spółka jest jedynym udziałowcem, w 2 posiada udział powyżej 50%, a w jednym poniżej 50% w kapitale akcyjnym lub zakładowym. W pozostałych podmiotach udział GPRD SA nie przekracza 1%. Szczegóły przedstawia tabela 1.
tabela 1. Udziały w innych podmiotach
Nazwa |
% udziałów |
Łódzkie przedsiębiorstwo Robót Drogowych spółka z o.o. w Łodzi | |
Gdyńskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych spółka z o.o. | |
SOLD spółka z o.o. w Pruszczy Gdańskim | |
Przedsiębiorstwo Budowlano Usługowe GPRD-Zieleń spółka z o.o. w Gdańsku | |
MOSTOBUDOWA SA z siedzibą w Gdańsku | |
Centrum Targowe spółka z o.o. w Gdańsku |
poniżej 1 |
POLNORD SA w Gdańsku | |
Bankowe Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji HEROS SA w Warszawie | |
Gdańsk Transport Holding Company spółka z o.o. |
Przystępowanie do spółek nie ma na celu stworzenie grupy kapitałowej a jedynie związane jest z określonymi przedsięwzięciami gospodarczymi, które spółka realizuje. Nie wyklucza się jednak wykorzystania tych spółek w przyszłości do stworzenia struktury holdingowej.
Kapitał akcyjny spółki wynosi 5.251.300 złotych i dzieli się na cztery emisje o różnej liczbie akcji o wartości nominalnej 1 zł. Cena emisyjna akcji wszystkich emisji była równa wartości nominalnej akcji. (szczegóły: patrz tabela 2)
tabela 2. Emisja akcji i ich głosy jakie dają na Walnym Zgromadzeniu
Seria |
Ilość akcji |
Liczba głosów |
Udział % głosów |
A - akcje uprzywilejowane po 3 głosy na akcję | |||
B | |||
C | |||
D | |||
Razem |
Władzami spółki są: Zarząd, Rada Nadzorcza i Walne Zgromadzenie.
Zarząd powoływany jest przez Radę Nadzorczą na okres 3 lat i składa się z od trzech do pięciu członków: prezesa, jednego lub dwóch vice-prezesów i członków. Osoby te mogą nie być akcjonariuszami spółki. Uchwały zapadają większością głosów przy obecności przynajmniej połowy składu. Zarząd kieruje bieżącą działalności spółki, zarządza jej majątkiem oraz reprezentuje ją na zewnątrz.
Rada Nadzorcza w liczbie 7-9 osób działa w okresie 3 lat. W jej skład wchodzi przewodniczący, dwóch vice-przewodniczących oraz sekretarz. Rada nadzorcza sprawuje stały dozór nad działalnością spółki: bada bilans, rachunek zysków i strat spółki, sprawdza rzetelność sprawozdań, odwołuje i powołuje członków Zarządu a także składa Walnemu Zgromadzeniu doroczne pisemne sprawozdanie z wyników swoich prac.
Walne Zgromadzenie dzieli się na zwyczajne, powoływane nie później niż w ciągu 5 miesięc 929y2420j y po końcu roku kalendarzowego i nadzwyczajne z inicjatywy zarządu, pisemny wniosek rady nadzorczej lub akcjonariuszy. Do kompetencji Walnego Zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawach: podziału zysku oraz sposobu pokrycia ewentualnych strat, udzielenie absolutorium Zarządowi i Radzie Nadzorczej, wyboru Rady Nadzorczej, zmian statutu, podwyższenia lub zmniejszenia kapitału akcyjnego, połączenia, rozwiązania bądź likwidacji spółki, emisji nowych akcji, podejmowania decyzji w innych sprawach określonych Kodeksem Handlowym.[1]
1.2. Zakres działania
GPRD SA wykonuje usługi w zakresie szeroko pojętych robót drogowych a w szczególności specjalizuje się w:
budowie autostrad
budowie i modernizacji tras komunikacyjnych
budowie lotnisk
budowie nadbrzeży portowych
budowie obiektów inżynierskich
budowie dróg wewnątrzzakładowych i placów postojowych
remontach bieżących i kapitalnych specjalistycznych maszyn drogowych
Spółka prowadzi także sprzedaż towarowych mieszanek bitumicznych i betonowych we wszystkich rodzajach oraz działalność handlową w zakresie sprzedaży paliw i materiałów budowlanych. Działalność gospodarcza prowadzona jest poprzez pięć jednostek organizacyjnych wyodrębnionych terytorialnie. Przedsiębiorstwo posiada silną pozycję na krajowym rynku budowy dróg. Cechą charakterystyczną jest wysoki poziom specjalistycznych kwalifikacji kierownictwa i załogi, umiejętność realizacji i zarządzania dużymi projektami inwestycyjnymi potwierdzonymi zdobytymi doświadczeniami w realizacji kontraktów za granicą (Libia, Turcja, Irak).
wykres 1. Procentowa struktura sprzedaży w 1995
Do największy obiektów realizowanych w 1995 roku należy zaliczyć budowę Transeuropejskiej Autostrady Północ Południe na dojazdach mostu w Toruniu i dwa wiadukty na linii kolejowej Terespol -Świecie oraz na drodze krajowej Świecie- Tuchola.
1.3. Lokalizacja rynkowa
Sektor robót drogowych charakteryzuje się silną konkurencją, którą stanowią
zarówno polskie przedsiębiorstwa jak i firmy zagraniczne. (tabela 3)
tabela 3. Główni konkurenci GPRD SA
Krajowi |
Zagraniczni |
Szczecińskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego ESPEBEPE SA ze Szczecina |
Bilfinger + Berger Bau AG z Niemiec |
Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych SA |
Ilbau GmbH z Niemiec |
Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych SA |
Strabag International GmbH z Niemiec |
Przedsiębiorstwo Eksportu Budownictwa Komunikacyjnego DROMEX z Warszawy |
Itinera Construzioni SPA z Włoch |
Ostra konkurencja jest uwarunkowana przede wszystkim specyficznym charakterem rynku zleceń. Dominującą rolę odgrywają zlecenia powierzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Publicznych (finansowane z budżetu państwa) oraz zlecenia samorządów (finansowane z budżetów lokalnych). Z uwagi na niedobór środków w budżecie centralnym oraz w większości budżetów lokalnych realizowane prace polegają głównie na bieżącym utrzymaniu nawierzchni i pracach remontowych. Publiczne wydatki bieżące w ostatnich latach miały wyraźną tendencję malejącą, natomiast to co jest istotne dla przedsiębiorstwa wydatki inwestycyjne rosły, a jak wynika z obserwacji planowane przyrosty będą coraz większe.
Renomowane polskie firmy wykonawcze w celu zapewnienia sobie zleceń prowadzą agresywną konkurencję cenową. Firmy zagraniczne wchodzą w związki z polskimi wykonawcami, bądź działają samodzielnie również stosując ostrą walkę cenową. Podobne podejście cechuje małe firmy wykonawcze, zabiegające przede wszystkim o zlecenia samorządów lokalnych i przedsiębiorstw. Pewną zmianę wniosła Ustawa z dnia 1 stycznia 1995 roku o zamówieniach publicznych, które reguluje procedury wyboru wykonawców zamówień finansowanych ze środków budżetowych. Obecnie Generalna Dyrekcja Dróg publicznych publikuje listy przedsiębiorstw zakwalifikowanych do przetargów w wyniku preselekcji, które dostarczają cennych informacji o konkurencji w drogownictwie. Według szacunków udział GPRD SA w segmencie zleceń budżetowych wynosi około 3,2 procent a ich udział w strukturze sprzedaży spółki stanowił 68%. Świadczy to o umacnianiu się pozycji spółki na rynku zleceń budżetowych ale należy również zaznaczyć, że uzależnienie to może okazać się w przyszłości zarówno zagrożeniem jak i szansą. Ponadto 17% sprzedaży to prace na zlecenia władz samorządowych a 15% pochodzi od innych inwestorów.
Spółka koncentruje swoja działalność w północnej oraz centralno-zachodniej części kraju a wynika to głównie z kosztów przenoszenia baz budowlanych. W roku 1995 spółka operowała w czterech województwach (1993 i 1994 w sześciu) W przyszłości planuje się udział w budowie autostrady A-4 na południu Polski.
wykres 2. Geograficzna struktura rynków zbytu
Spółkę cechuje sezonowość sprzedaży, która jest kształtowana głownie przez poziom temperatury otoczenia. W praktyce przyjmuje się: od 15 marca do 15 października to miesiące produkcyjne, od 15 października do 31 grudnia jako miesiące dla odbiorów i końcowych rozliczeń a od 1 stycznia do 15 maja czas remontów maszyn i urządzeń oraz zabezpieczenia w materiały i surowce.
2. Analiza bilansu i rachunku strat i zysków
BILANS
Analizowany bilans sporządzony został na dzień 31 grudnia 1995 roku.
Majątek obrotowy stanowi największą pozycje aktywów, ponad 60%. W ramach majątku trwałego, uwagę należy zwrócić na środki pieniężne, które wynoszą aż 26% sumy bilansowej i należności i roszczenia, również o dużym udziale w majątku obrotowym. Wysoki stan zapasów na koniec roku obrotowego wiąże się z prowadzeniem działalności handlowej, która dla spółki ma niejako znaczenie uboczne. Spółka w chwili obecnej nie posiada papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu.
Na majątek trwały przedsiębiorstwa składają się w głównej mierze: rzeczowy majątek trwały (około 65%) i należności długoterminowe (31%). Sytuacja ta związana jest z charakterem wykonywanych zleceń, GPRD SA to firma o silnej pozycji w drogownictwie, posiadająca dużą bazę maszynową, w której dominują maszyny specjalistyczne o stosunkowo wysokiej wartości pieniężnej. Wartości niematerialne i prawne a także finansowy majątek trwały nie odgrywają w funkcjonowaniu firmy istotnej roli.
W pasywach dominują zobowiązania i fundusze specjalne (58% sumy bilansowej), a wśród nich największą pozycję (80%) stanowią zobowiązania krótkoterminowe, następnie zobowiązania długoterminowe (20%) i wreszcie fundusze specjalne jako najmniej znaczące (poniżej 1%).
Kapitały własne (37% całych pasywów) to w zasadzie zysk netto roku obrotowego i kapitał akcyjny. Zysk w bilansie na rok 1995 w wartościach względnych to 46% funduszy własnych a 17% sumy bilansowej. Kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe i rezerwy mają niewielką wartość w porównaniu z resztą pozycji.
Majątek trwały finansowany jest w całości kapitałami własnymi, natomiast majątek obrotowy (16334 tys. zł) pokryty jest przede wszystkim zobowiązaniami i funduszami specjalnymi (15580 tys. zł) a pozostała cześć nadwyżką kapitałów własnych.
Wykresy 3 i 4 przedstawiają strukturę aktywów i pasywów z uwzględnieniem wszystkich pozycji bilansowych.
wykres 3. Struktura aktywów
wykres 4. Struktura pasywów
RACHUNEK STRAT I ZYSKÓW
Rachunek strat i zysków przedstawia wyniki finansowe przedsiębiorstwa podzielone według rodzajów działalności. I tak wyróżnione zostały: wynik ze sprzedaży towarów i produktów, wynik na działalności operacyjnej, wynik na działalności gospodarczej, wynik brutto i netto.
Pozycja pierwsza tj. wynik brutto ze sprzedaży powstaje jako różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży towarów, materiałów i produktów i kosztami ich sprzedania. Wynik brutto to 9009,7 tysięcy złotych.
Pozycja następna czyli wynik brutto na działalności operacyjnej uwzględnia dodatkowo koszty sprzedaży i ogólnego zarządu a także pozostałe przychody operacyjne i pozostałe koszty operacyjne. Po uwzględnieniu tych wielkości otrzymujemy wynik brutto rzędu 8162,5 tysięcy złotych.
Wynik brutto na działalności gospodarczej (7699,4 tysięcy złotych) w stosunku do poprzedniej pozycji skorygowany jest o przychody i koszty pochodzące z operacji finansowych.
Wynik brutto bierze pod uwagę zyski i straty nadzwyczajne i jako taki po uwzględnieniu podatku stanowi zysk netto, który następnie umieszczany jest w bilansie. Zysk netto w przypadku GPRD SA nie jest wynosi 40% zysku brutto, ponieważ spółka w roku 1995 skorzystała z ulgi podatkowej.
2.1. Analiza wskaźnikowa
Na podstawie danych zawartych w bilansie, rachunku start i zysków a także sprawozdaniu z przepływów pieniężnych obliczyłem wskaźniki obrazujące różne elementy. Dlatego też pogrupowałem je według kilku kategorii dotyczących: majątku, zapasów, należności. Na końcu podane są wskaźniki rentowności i płynności, które mają duże znaczenia w przypadku analizy kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Przy każdym wskaźniku podałem interpretację ekonomiczną a następnie starałem się określić co mogły by one znaczyć w przypadku GPRD SA.
Wskaźniki obrazujące majątek.
1. Majątek trwały/ majątek obrotowy | |
2. Rzeczowy majątek trwały (urządzenia techniczne i maszyny) / majątek trwały | |
3. Majątek trwały / aktywa ogółem |
1.Majątek trwały / obrotowy
Poziom wskaźnika uzależniony jest w dużej mierze od charakteru działalności gosp. Wyższy jest w przypadku dział przemysłowej i transportowej, niższy w działalności usługowej. Wzrost tego wskaźnika świadczy o umacnianiu się bazy materialno- technicznej.[2]
2.Urządzenia techniczne i maszyny/ majątek trwały
Określa udział rzeczowych składników majątku trwałego w majątku trwałym. W przypadku badanego przedsiębiorstwa udział urządzeń technicznych w majątku trwałym przekracza połowę. Sytuacja ta jest związane głównie z charakterem prowadzonej działalności.
Majątek trwały / aktywa ogółem
Relacja ta wskazuje na udział majątku trwałego w aktywach ogółem. Struktura aktywów w tym majątku trwałego jest specyficzna dla rożnych dziedzin działalności gospodarczej. W przedsiębiorstwie produkcyjnym stosunkowo wysoki udział środków trwałych jest zjawiskiem pożądanym, zwłaszcza gdy w majątku trwałym znacząca pozycja są maszyny i urządzenia produkcyjne, a nie nieruchomości. Z kolei wysoki udział środków trwałych w przedsiębiorstwie handlowym z reguły uważany jest za niewłaściwy, gdyż pochłania znaczna część kapitału stałego, który przede wszystkim powinien finansować majątek obrotowy.
Zapasy
4. Wskaźnik cyklu zapasów w dniach = zapasy *365 / koszt wytworzenia sprzedanych produktów |
18 dni |
5. Zapasy / majątek obrotowy *100 | |
6. Stan zapasów / aktywa ogółem *100 |
4. Wskaźnik cyklu zapasów w dniach mówi o długości okresu, w którym środki pieniężne są zamrożone w zapasach. Skrócenie czasu utrzymywania zapasów w stosunku do sprzedaży świadczy o postępie w gospodarce zapasami. Może jednakże sygnalizować rosnące zagrożenie dla ciągłości produkcji.
5. Zapasy / majątek obrotowy. Udział zapasów materiałów w majątku obrotowym wynosi 21,4%. Jeśli przekracza przyjęte normy powoduje zamrożenie części kapitału obrotowego i spadek płynności finansowej. Wzrost zapasów materiałów może mieć jednakże charakter cykliczny, sezonowy, tak jest również w przypadku badanej spółki, dla której okres końca roku obrachunkowego charakteryzuje się całkiem innym stanem zapasów niż w okresie produkcyjnym np. w lecie.
6. Stan zapasów / aktywa ogółem *100.
Wskaźnik określa procentowy udział zapasów w stosunku do aktywów, w naszym przypadku 13,1%. Jeśli udział zapasów w stosunku do aktywów rośnie i nie ma wyraźnego powodu ich zwiększania to zjawisko takie wpływa ujemnie na płynność i koszty przedsiębiorstwa. Z kolei spadek zapasów poniżej normatywu może stanowić zagrożenie dla ciągłości produkcji.
Należności
7. Wskaźnik cyklu należności w dniach = należności / sprzedaż netto *365 |
27 dni |
8. Należności / majątek obrotowy *100 | |
9. Stan należności / aktywa ogółem *100 |
7. Wskaźnik cyklu należności określa długość okresu ściągania należności.
W drogownictwie okres ten tj. 27dni należy uznać za dobre osiągnięcie, zwłaszcza kiedy weźmiemy pod uwagę głównych zleceniodawców GPRD SA to znaczy budżet państwa, który nie zawsze dysponuje wolnymi środkami. Skrócenie czasu ściągania należności jest zjawiskiem korzystnym dla przedsiębiorstwa a wydłużenie niekorzystnym, zwłaszcza dla płynności finansowej przedsiębiorstwa.[3]
8. Należności / majątek obrotowy *100
Wskaźnik prezentuje udział należności w majątku obrotowym, który zależny jest od charakteru prowadzonej działalności gospodarczej oraz koniunktury. Rosnące należności świadczyć mogą o trudnościach że zbytem i godzeniem się na odroczone płatności że strony klientów.
9. Należności / aktywa ogółem *100
Wysoki udział należności w aktywach to zjawisko niepożądane. Świadczy bowiem o zamrożeniu znacznej części kapitału obrotowego, zmniejsza płynność finansowa, zwiększa ryzyko i koszty. Świadczy, że znaczna część klientów ma trudności z płynnością finansowa i nieterminowo reguluje swoje zobowiązania. Wydłużanie się okresu obrotu należnościami jest zjawiskiem niekorzystnym, podczas gdy skrócenie okresu obrotu zwiększa przepływy pieniężne i jest zjawiskiem korzystnym
Poziom 21,4% należy uznać za przeciętny i nie oznacza on sytuacji niekorzystnej dla przedsiębiorstwa, zwłaszcza że chodzi tu o przedsiębiorstwo przemysłowe z długim procesem realizacji zleceń.
Wskaźniki rentowności
10. Rentowność majątku ROA stopa zwrotu aktywów = wynik netto / suma aktywów | |
11. ROE zwrot na kapitale własnym = wynik netto/ kapitał własny | |
12. Rentowność brutto sprzedaży= wynik ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży | |
13. Rentowność netto sprzedaży = wynik netto / przychody ze sprzedaży |
10. Wskaźnik rentowności aktywów jest interpretowany jako kwota zysku netto przypadająca na każdą złotówkę majątku firmy.
11. Wskaźnik rentowności kapitału własnego pozwala określić rentowność zaangażowanego kapitału własnego. Wysokie wartości tego wskaźnika wskazują na korzystną sytuację finansową firmy, szczególnie z punktu widzenia akcjonariusza.
12. Wskaźnik ten informuje o wartości zysku brutto (przed opodatkowaniem) przypadającego na każdą złotówkę sprzedanych wyrobów i towarów. Ponieważ nie jest on wrażliwy na stopę opodatkowania może być używany do porównań sytuacji przedsiębiorstw tej samej branży.
13. Rentowność netto informuje o wartości zysku netto (po opodatkowaniu) przypadającego na każdą złotówkę sprzedanych wyrobów i towarów. Nie powinien być używany do porównań zyskowności firm.[4]
Analiza wskaźników zyskowności przedsiębiorstwa GPRD SA wykazuje, że przedsiębiorstwo charakteryzuje się dobrymi osiągnięciami. Rentowność sprzedaży utrzymuje się na dobrym poziomie, a także stopy zwrotów z kapitałów własnych i aktywów odznaczają się dobrymi wynikami. Przedsiębiorstwo w roku 1995 z każdej złotówki majątku było w stanie uzyskać przychód wynoszący około 17 groszy przy 46% rentowności zaangażowanego kapitału własnego.
Wskaźniki płynności
14. Bieżącej = majątek obrotowy / zobowiązania bieżące | |
15. Szybkiej majątek obrotowy - zapasy / zobowiązania bieżący (krótkoterminowe) | |
16. Natychmiastowej= środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe |
14. Wskaźnik płynności bieżącej (current ratio) = majątek obrotowy / zobowiązania bieżące
Podstawowy miernik zdolności przedsiębiorstw do spłacenia wszystkich jego zobowiązań bieżących poprzez upłynnienie zasobów majątku obrotowego. Im jest on wyższy tym lepszy jest stopień wypłacalności, jednak zbyt wysoki poziom wskazywałby na niedostatecznie efektywne wykorzystywanie wolnych zasobów majątkowych, a zbyt niski może oznaczać trudności płatnicze. Poziom optymalny 1,5 - 2,0. Poniżej 1,2 jest wyraźnym zagrożeniem bezpieczeństwa finansowego firmy. W przypadku GPRD SA można uznać, że mieści się on w bezpiecznych granicach.
15. Wskaźnik płynności szybkiej (quick ratio) = majątek obrotowy - zapasy / zobowiązania bieżący (krótkoterminowe)
Wskaźnik ten, nazywany również mocnym lub kwaśnym testem określa, ile razy aktywa bieżące o najwyższej płynności pokrywają zobowiązania bieżące. W zasadzie wskaźnik ten powinien kształtować się na poziomie co najmniej jedności, gdyż w zasadzie jedynie wówczas potwierdza on możliwość pokrycia przez przedsiębiorstwo wymagalnych zobowiązań. Faktyczna zdolność płatnicza zależy jednak głównie od terminów rozliczeń należności i zobowiązań.[6]
W naszej analizie, wielkość wskaźnika na poziomie 1,03 jest wielkością idealną i wydaje się oznaczać dobrą płynność finansowa i zdolność do terminowego regulowania zobowiązań.
16. Wskaźnik wypłacalności środkami pieniężnymi wyjaśnia jaką kwotę wymagalnych zobowiązań pokryć może przedsiębiorstwo z bezpośrednio dostępnych środków płatniczych. Nie przesądza on o wypłacalności a jedynie sugeruje sprawność płatniczą.
Oznacza on, że poziom wypłacalności środkami pieniężnymi badanej spółki umożliwia pokrycie 57% zobowiązań bieżących.
Wskaźniki wspomagania finansowego
17. Wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania / całość aktywów | |
18. Wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów własnych= zobowiązania / kapitały własne | |
19. Wskaźnik pokrycia majątku kapitałami własnymi= kapitały własne / suma aktywów | |
20. Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym = kapitały własne / majątek trwały |
17. Wskaźnik ogólnego zadłużenia (debt ratio) = zobowiązania / całość aktywów
Wskaźnik określa stopień udziału kapitału obcego w działalności przedsiębiorstwa. Rosnące zaangażowanie kapitału obcego wiąże się najczęściej z koniecznością spłaty zaciągniętych zobowiązań w odpowiednim terminie oraz płacenia odsetek i nie jest zjawiskiem korzystnym. Według standardów zachodnich, w normalnie funkcjonującej firmie jego wielkość powinna wahać się w granicach 0.57 - 0.67. Dla GPRD SA wartość ta wynosi 0,58 czyli blisko 60% majątku przedsiębiorstwa znajdowała pokrycie w kapitałach obcych lecz nie jest to w zasadzie sytuacja pożądana.
18. Wskaźnik relacji zobowiązań do kapitałów własnych (debt to equity ratio) = całość zobowiązań / całość kapitałów własnych
Określa podstawową zależność strukturalną kapitałów przedsiębiorstwa i możliwość ewentualnego pokrycia zobowiązań własnymi zasobami majątkowymi. Im wyższy tym większe zaangażowanie kapitałów własnych w działalność przedsiębiorstwa.[9]
Poziom tego wskaźnika wyższy od jedności (1,56) należy więc ocenić negatywnie.
19. Wskaźnik pokrycia majątku kapitałami własnymi (equity to total assets ratio) = kapitały własne / całość aktywów
Wyjaśnia zaangażowanie kapitałów własnych i powinien kształtować się na poziomie jedności.[10] Po analizie tego wskaźnika należy stwierdzić, że poziom udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku jest bardzo niski i wynosi tylko 37,2 %.
20. Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym = kapitały własne / majątek trwały
Określa, w jakim stopniu kapitał własny wykorzystywany jest na finansowanie majątku trwałego przedsiębiorstwa. W sytuacji GPRD SA stosunek ten wynosi ponad 100% (119%) jednak związane jest to z faktem, że na koniec tego roku podniesiono wielkość kapitału własnego.
Na podstawie powyższych informacji można stwierdzić, że spółka wykazała niski stopień pokrycia majątku kapitałami własnymi.
3. Analiza przepływów pieniężnych
W każdym przedsiębiorstwie następuje przepływ środków w obrębie trzech rodzajów działalności. Wyróżniamy tu:
działalność operacyjną, która ma najszerszy zakres, jest bowiem związana z całością bieżących operacji zakupu czynników produkcji lub towarów oraz sprzedaży wyrobów, robót, usług, towarów i innych składników majątkowych. Pociąga to za sobą wzrost lub zmniejszenie zapasów, należności, zobowiązań oraz osiąganie nadwyżek finansowych.
działalność inwestycyjna odnosi się do zakupu lub sprzedaży składników majątku trwałego zarówno w postaci rzeczowej, jak i finansowej.
działalność finansowa obejmuje natomiast operacje związane ze zmianami kapitału akcyjnego lub zapasowego, rozliczeniami osiągniętych zysków (dywidendy, zysk zatrzymany) jak też zaciąganiem kredytów i pożyczek długoterminowych.
Rozliczenia składników przepływów pieniężnych może być dokonane za pomocą dwóch metod.
Metoda bezpośrednia polega na uwzględnieniu w obrębie działalności operacyjnej składników kształtujących wynik na działalności gospodarczej tj. przychodu ze sprzedaży i kosztów uzyskania wraz z wyodrębnioną amortyzacją, a także na szczegółowym ujęciu dalszych składników rozliczenia przepływów pieniężnych.
Metoda pośrednia jest uproszczeniem metody poprzedniej i uwzględnia jedynie wielkość zysku brutto lub netto wraz z amortyzacją roku bieżącego oraz dalszymi składnikami działalności gospodarczej.
W sporządzonym sprawozdaniu o przepływach finansowych ustala się saldo, zmniejszenie (znak -) lub zwiększenie (znak +) zasobów pieniężnych w każdym z trzech rodzajów działalności.
Część A przedstawia przepływy z działalności operacyjnej. W roku 1995 największym zmianom uległy: amortyzacja wzrosła o 3085,7 złotych, zobowiązania krótkoterminowe wzrosły o 7298,6 a najbardziej zmniejszyły się należności i roszczenia co powinno być postrzegane jako zjawisko pozytywne. Przedsiębiorstwo zamieniło należności na środki pieniężne jednak z drugiej strony ma coraz więcej zobowiązań.
wykres 4. Struktura przychodów
4.Literatura
Prospekt emisyjny GPRD SA, Gdańsk 1996
Statut Spółki GPRD SA w Gdańsku
Lech Bednarski "Analiza finansowa w przedsiębiorstwie", PWE Warszawa 1996
Ewa Filar, Jerzy Skrzypek "Biznes Plan", POLTEX Warszawa 1996
M.Sierpińska, T.Jachna "Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych", PWN, Warszawa 1993
5. Załączniki
Bilans spółki
2. Przepływ pieniężne sporządzone na koniec roku 1995
Rachunek zysków i strat na rok 1995
Bilans GPRD SA na 31 grudnia 1995 |
w tys. zł | ||
AKTYWA |
PASYWA | ||
A. Majątek trwały |
8 362,5 |
A. Kapitał (fundusz) własny |
9 951,1 |
I. Wartości niematerialne i prawne |
11,7 |
I. Kapitał akcyjny (podstawowy) |
3 089,0 |
II. Rzeczowy majątek trwały |
II. Należne wpłaty na poczet kapitału |
- |
|
III. Finansowy majątek trwały |
256,9 |
III. Kapitał zapasowy | |
IV. Należności długoterminowe |
2 653,1 |
IV. Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny | |
B. Majątek obrotowy |
16 334,2 |
V. Pozostałe kapitały rezerwowe | |
I. Zapasy |
3 497,7 |
VI. Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych |
- |
II. Należności i roszczenia |
5 737,2 |
VII. Zysk netto roku obrotowego |
4 617,6 |
III. Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu |
- |
B. Rezerwy | |
IV. Środki pieniężne |
7 099,3 |
C. Zobowiązania i fundusze specjalne |
15 580,9 |
C. Rozliczenia międzyokresowe |
2 078,4 |
I. Zobowiązania długoterminowe | |
II. Zobowiązania krótkoterminowe |
12 468,6 |
||
III. Fundusze specjalne | |||
E. Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów | |||
RAZEM AKTYWA |
26 775,1 |
RAZEM PASYWA |
26 775,1 |
2. Przepływ pieniężne sporządzone na koniec roku 1995
Lp |
Wyszczególnienie |
Rok obrotowy |
|
A |
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ |
w tys. zł |
|
I. |
Wynik finansowy netto (strata) |
4 617,6 |
|
II. |
Korekty o pozycje: | ||
Amortyzacja |
3 085,7 |
||
Zyski/straty z tytułu różnic kursowych |
- |
||
Odsetki i dywidendy otrzymane i zapłacone |
305,7 |
||
Rezerwy na należności | |||
Inne rezerwy |
- |
||
Podatek dochodowy od zysku brutto |
3 081,8 |
||
Podatek dochodowy zapłacony |
2 459,8 |
||
Wynik na sprzedaży i likwidacji składników działalności inwestycyjnej |
27,3 |
||
Zmiana stanu zapasów |
1 949,8 |
||
Zmiana stanu należności i roszczeń |
2 973,5 |
||
Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych oraz funduszy specjalnych | |||
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych |
2 034,1 |
||
Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów |
149,4 |
||
Pozostałe pozycje |
113,1 |
||
III. |
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej | ||
B |
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ | ||
I. |
Nabycie / sprzedaż wartości niematerialnych i prawnych |
1,0 |
|
II. |
Nabycie / sprzedaż składników rzeczowych majątku trwałego |
4 226,5 |
|
III. |
Nabycie / sprzedaż akcji i udziałów w jednostkach zależnych |
15,9 |
|
IV. |
Nabycie / sprzedaż akcji i udziałów w jednostkach stowarzyszonych |
- |
|
V. |
Nabycie / sprzedaż innych akcji, udziałów i papierów wartościowych | ||
VI. |
Nabycie / sprzedaż papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu |
- |
|
VII |
Udzielone / zwrócone pożyczki | ||
VIII. |
Dywidendy wypłacone udziałowcom mniejszościowym |
- |
|
IX. |
Otrzymane / zwrócone dywidendy |
1,2 |
|
X |
Otrzymane / zwrócone odsetki |
227,3 |
|
XI |
Pozostałe pozycje |
- |
|
X |
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej | ||
C |
PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ | ||
I. |
Zaciągnięcie / spłata długoterminowych kredytów bankowych |
- |
|
II. |
Zaciągnięcie / spłata długoterminowych pożyczek |
- |
|
III. |
Emisja / wykup obligacji lub innych długoterminowych pap. wartościowych |
- |
|
IV. |
Zaciągnięcie / spłata krótkoterminowych kredytów bankowych |
300,0 |
|
V. |
Zaciągnięcie / spłata krótkoterminowych pożyczek, emisja / wykup obligacji itp. |
- |
|
VI. |
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli |
272,3 |
|
VII. |
Płatności zobowiązań z tytułu leasingu finansowego |
99,2 |
|
|
VIII. |
Wpływ z emisji akcji i udziałów własnych oraz dopłat do kapitału |
- |
IX. |
Zapłacone / zwrócone odsetki | ||
X |
Pozostałe pozycje | ||
XII |
Środki pieniężne netto z działalności finansowej | ||
D |
ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO |
4 117,2 |
|
E |
ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK ROKU OBROTOWEGO |
2 982,1 |
|
F |
ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC ROKU OBROTOWEGO |
7 099,3 |
3. Rachunek zysków i strat na rok 1995
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT NA ROK 1995 DLA GPRD SA |
w tys zł |
|
I |
Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów |
82 976,4 |
Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów | ||
Przychody netto ze sprzedaży produktów |
77 433,4 |
|
Koszt własny sprzedaży na potrzeby jednostki | ||
II |
Koszt sprzedawanych towarów i produktów |
73 966,7 |
Wartość sprzedanych towarów i materiałów | ||
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów |
70 123,1 |
|
III |
Wynik brutto ze sprzedaży | |
IV |
Koszty sprzedaży |
- |
V |
Koszty ogólnego zarządu |
- |
VI |
Pozostałe przychody operacyjne | |
VII |
Pozostałe koszty operacyjne | |
VIII |
Wynik brutto na działalności operacyjnej | |
IX |
Przychody z udziałów w innych podmiotach |
1,2 |
od podmiotów zależnych |
- |
|
od podmiotów stowarzyszonych |
- |
|
X |
Przychody z pozostałego finansowego majątku trwałego |
- |
od podmiotów zależnych |
- |
|
od podmiotów stowarzyszonych |
- |
|
XI |
Pozostałe przychody finansowe | |
XII |
Koszty finansowe | |
XIII |
Wynik brutto na działalności gospodarczej | |
XIV |
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych |
- |
Zyski nadzwyczajne |
- |
|
Straty nadzwyczajne | ||
XV |
Wynik brutto | |
XVI |
Podatek dochodowy | |
XVII |
Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku | |
XVIII |
Wynik netto | |
XIX |
Zysk netto w zł na 1 akcję |
15,0 |
|