Jak zaktualizować BIOS?

Jak zaktualizować BIOS?

Zapewne każdy z Was miał kiedyś do czynienia z bardzo ważną operacją - aktualizacją BIOS-u. Zadanie nie należy do łatwych i potrzebna jest odrobina doświadczenia, żeby poprawnie je wykonać. Dla osób, które będą robiły to po raz pierwszy, przygotowaliśmy mały poradnik. Postaramy się krok po kroku poprowadzić każdego, kto chce podjąć się upgrade'u BIOS-u.

BIOS to dosłownie "Podstawowy system wejścia i wyjścia" (z ang. Basic Input Output System) umieszczony fabrycznie w tzw. pamięci EEPROM typu flash. Ta kostka pamięci ze względu na różny sposób montażu może być na stałe przylutowana do płyty głównej bądź osadzona w specjalnej przejściówce.

BIOS to pierwszy program uruchamiany po włączeniu każdego 414s1819e komputera i odpowiada za:

komunikację pomiędzy oprogramowaniem a sprzętem;

poprawne zarządzanie wolnymi zasobami.

Właśnie w tej kostce pamięci zapisywane są informacje umożliwiające m.in. rozpoznanie procesora, pojemności dysków twardych, rozpoznawanie i działania interfejsu USB, uaktywnienie trybu P&P (Plug and Play), funkcjonowanie innych urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych. Brak BIOS-u spowodowałby brak informacji o zainstalowanych podzespołach (pierwsza faza detekcji), komponenty nie zostałyby przetestowane, a zasoby przydzielone zainstalowanym urządzeniom.

Ponieważ BIOS odpowiada za współpracę wielu różnych komponentów, mogą pojawić się problemy z poprawnym rozpoznaniem i obsługą -szczególnie nowych - podzespołów. "Porządni" producenci od czasu do czasu uaktualniają więc to oprogramowanie, aby wyeliminować błędy w obsłudze urządzeń.

Przygotowanie

Na początku musimy sprawdzić, kto jest producentem naszej płyty głównej. Czasami są z tym problemy, ale nie wolno się poddawać. Warto posłużyć się wszystkimi informacjami, które widnieją na płycie głównej. Każde słowo może naprowadzić nas na trop.

Jeżeli nie mamy problemu z rozpoznaniem płyty, to możemy przystąpić do operacji rozpoznania BIOS-u. Wystarczy włączyć komputer i spisać istniejące parametry z ekranu monitora. Dokładna informacja na temat wersji obecnie używanej przez komputer jest wyświetlana w lewym rogu, mniej więcej w jednej trzeciej wysokości (np. BIOS Rev 1006), albo na samym dole ekranu.

Obecnie najbardziej popularnym producentem BIOS-ów jest firma Award. Można również spotkać BIOS-y takich firm, jak: American Megatrends (AMI) oraz Phoenix.

Teraz, gdy już znamy wytwórcę naszej płyty głównej, powinniśmy udać się na jego stronę WWW. Z doświadczeń wynika, że lepiej zakupić płytę markową, ponieważ producent będzie częściej uaktualniał nowe wersje BIOS-ów przeznaczonych dla swoich produktów. Gdy otworzymy stronę producenta płyty głównej, powinniśmy znaleźć odnośnik o nazwie "Support", "BIOS" lub też "Download(s)", a w nim najnowszą wersję BIOS-u i programatora (np. awdflash.exe), czyli specjalnego programu umożliwiającego zapisanie uaktualnienia w pamięci Flash-ROM. Często programatory są pisane specjalnie pod kątem danej płyty głównej, więc warto precyzyjnie odszukać odpowiednią edycję tej aplikacji. Dodatkowo, oprócz programatora i nowej wersji BIOS-u, dodawany jest plik tekstowy, który informuje użytkownika o wprowadzonych zmianach w pobranej aktualizacji.

Jeżeli mamy problem ze znalezieniem interesującego nas pliku, możemy pokusić się o napisanie listu do sekcji "Support" z zapytaniem, czy pojawiła się już nowa wersja programu. Istnieje jednak inne wyjście z sytuacji. Jeżeli kupiliśmy płytę główną w dobrze znanej firmie komputerowej, która posiada zaplecze techniczne, to jest bardzo prawdopodobne, że łatwiej będzie znaleźć poszukiwany plik na jej stronie internetowej. Firmy podpisują rozmaite umowy dealerskie z producentami komponentów komputerowych, dzięki którym mają dostęp do najnowszych rozwiązań - w tym również do najnowszych wydań BIOS-u. Możemy też poszukiwać ich na stronach dystrybutora sprzętu (o ile jest nam on znany). Pobrany plik jest przeważnie skompresowany, dlatego niezwłocznie należy go rozpakować za pomocą jednego z dostępnych na rynku programów archiwizujących (np. WinZip).

Gdy ściągnęliśmy już wszystkie potrzebne pliki, możemy przystąpić do operacji aktualizowania BIOS-u. Na samym początku sprawdźmy, czy na płycie głównej znajduje się zworka, która blokuje możliwość aktualizacji. Musimy ją ustawić w taki sposób, aby jej pozycja określała, iż aktualizacja jest możliwa. Jeżeli położenie nie jest wyraźnie opisane na płycie (brak schematu), warto zajrzeć do instrukcji płyty.

Opcja, która pozwala na aktualizację, może znajdować się setupie komputera. W tym celu musimy dostać się do niego i włączyć opcję Flash BIOS= "on" bądź "enabled"). To koniec przygotowań, teraz zajmiemy się samą aktualizacją.

Uaktualniamy

Uaktualnienie możemy wykonać na kilka sposobów, zależnie od rodzaju płyty głównej. Poniżej przedstawiamy dwie, najbardziej popularne metody:

Sposób 1:

Do przeprowadzenie aktualizacji niezbędne są:

dyskietka systemowa (jeżeli jej nie posiadamy, tworzymy ją poleceniem format a: /s w trybie MS-DOS, który uzyskamy np. wybierając opcję Windows95/98 "Wyjdź do trybu MS-DOS" lub wciskając klawisz F8 (Windows 9x) podczas startu systemu. Po sformatowaniu dyskietki pliki systemowe zostaną na nią przeniesione automatycznie);

włączone ładowanie (bootowanie) systemu z dyskietki. W tym celu podczas startu komputera uruchamiamy Setup i ustawiamy kolejność ładowania systemu z urządzeń (boot sequence). Wybieramy opcję A,C, ..., czyli ładowanie systemu najpierw z dyskietki, potem z dysku C, następnie z innego urządzenia.

Gdy już zgromadzimy wymagane rekwizyty, wykonujemy, krok po kroku, następujące czynności:

Na dyskietkę systemową nagrywamy programator, np.awdflash.exe, oraz najważniejszy plik - nowy BIOS z rozszerzeniem *.awd.

Restartujemy komputer (system powinien załadować się oczywiście z dyskietki).

Po załadowaniu MS-DOS-a widzimy znak zachęty i mrugający kursor.

Uruchamiamy programator poleceniem A:\awdflash.exe. Program zapyta o plik z rozszerzeniem *.awd, który pobraliśmy z Internetu. My jednak omijamy to żądanie (wciskamy ENTER).

Zapisujemy aktualną wersję BIOS-u na dyskietce systemowej, nadając nazwę pliku, np. starybios.awd. Program do aktualizacji wraca z powrotem do trybu MS-DOS.

Uruchamiamy ponownie program awdflash.exe, ale tym razem wybieramy opcję programowania BIOS-u. W tym momencie zostaniemy poproszeni o podanie nazwy pliku, który ma zostać załadowany w miejsce starego BIOS-u. Wpisujemy nazwę, która musi zgadzać się z nazwą pliku na dyskietce i wciskamy klawisz "Enter". Po zakończonym programowaniu aplikacja podaje sumę kontrolną, która powinna zgodzić się z danymi jakich dostarcza producent. Przed wyjściem z programu możemy nowy BIOS zapisać na innej dyskietce (na wszelki wypadek).

Restartujemy komputer.

Na monitorze wyświetli się informacja o zaktualizowanym BIOS-ie.

Sposób 2:

Drugi sposób jest znacznie prostszy, gdyż umożliwia przeprogramowanie pamięci EEPROM bezpośrednio z poziomu systemu operacyjnego Windows 9x lub NT. Niestety, wymaga to specjalnego oprogramowania, które potrafi w ten sposób zaktualizować zawartość BIOS-u.

Do przeprowadzenia programowania będą nam potrzebne:

programator np. AsusUpdate (w przypadku innych producentów może to być jego odpowiednik);

najnowsza wydanie BIOS-u.

Program AsusUpdate umożliwia:

pobranie BIOS-u z serwera producenta płyty;

update BIOS-u bezpośrednio z serwera;

update BIOSU-u przy udziale pliku wskazanego przez użytkownika.

Najbezpieczniejszą formą uaktualnienia BIOS-u jest trzecia metoda, tzn. użycie wskazanego przez nas pliku. Oto kroki, które musimy wykonać, korzystając z tej metody:

Uruchamiamy program do programowania kości EEPROM.

Wybieramy opcję "update z pliku" i wskazujemy na plik, który ściągnęliśmy ze strony www producenta płyty głównej.

Program sprawdza poprawność wskazanego przez nas pliku oraz podaje nam informacje nt. bieżącej wersji BIOS-u, płyty głównej, typu romu oraz informacje dotyczące plliku przygotowanego do programowania.

Gdy otrzymamy informację "BIOS image format correct" u dołu panelu programu, możemy przystąpić do programowania.

Sam proces programowania przebiega w trzech etapach:

o                    czyszczenie pamięci EEPROM;

o                    programowanie tej pamięci;

o                    weryfikacja poprawności po programowaniu.

Po udanej weryfikacji możemy dokonać restartu pracy komputera i sprawdzić, czy rzeczywiście mamy już nową wersję BIOS-u.