Wiara wikingów
Wiedza o nordycko -
germańskiej mitologii nie została wytępiona w tak dużym
stopniu jak to miało miejsce w przypadku Słowian. Chrystianizacja Skandynawów w porównaniu do chrystianizacji Słowian
przebiegła baardzo łagodnie, a przejawy
dawnej wiary przez długi spotykały się z tolerancją.
Dz 24424d33y ięki temu o "pogańskim" kulcie Teutonów można
się dowiedzieć o wiele więcej niż o wierzeniach (umownie
pisząc) naszych przodków. Wyrzynanie Słowian było w tamtym
czasie poprawne politycznie i ogólnie korzystne, co nie spotkało ani
Niemców ani Normanów. Dopiero w XII w. chrześcijaństwo wyraźnie
zapanowało wśród ludów nordyckich. Czas jednak wrócić do
właściwego tematu. Głównym źródłem wiedzy na temat
mitologii nordyckiej są dwie Eddy: Starsza
(Poetycka) autorstwa najpewniej Saemunda inn Frodiego (1056-1133) oraz
Młodsza (Prozaiczna) pióra Snoriego Starlussona (1179-1241). Drugi z nich napisał wiele
innych dzieł odnoszących się do przeszłości swego
narodu, np. "Sagę o Egilu".
Zachowały się również pieśni skaldów i inne
średniowieczne sagi.
Nie można rzec, że Bogowie nordyccy są uosobieniem planet i ich
księżyców - ponieważ to tylko przejawy ich obecności. Tak
jak i inne pogańskie białe ludy, wikingowie (w niejakim uproszczeniu)
czcili twórczą, czynną zasadę wszechświata. W ich religii,
a raczej kulturze, nie chodziło o niewolnicze błaganie o
łaskę - cześć oddawana Bogom była w pewnym sensie
dziękowaniem dla własnej siły, a przede wszystkim dla natury.
Jeśli chodzi o tak zwaną "moralność", nie
traktowali dobra i zła jako oddzielnych rzeczy; za wartościowe
uważali to, co silne i dostojne, a słabością - pogardzali.
Mężczyźni kobiety traktowali jako równe sobie. Zmarłych
palono na stosie, a prochy oddawano morzu bądź chowano w kurhanie.
Przywódcami społeczności byli kapłani, tak zwani godi. Odpowiednikiem słowiańskiego wiecu
było zaś wydarzenie zwane thingiem, na którym
wiosną i jesienią gromadzili się godi,
by radzić o ważnych sprawach, bądź sądzić
zbrodnię.
Był to naród dumny i wojowniczy, a to, jak postrzegali świat,
znajduje odbicie w ich mitologii.
POCZĄTEK ŚWIATA
Na początku była Ginnungagap, ogromna otchłań. Leżała pomiędzy Nifleheim - królestwem lodu, burz i ciemności na północy, a Muspelheim - krainą ognia na południu. W otchłani, wskutek spotkania ognia i lodu powstał praojciec olbrzymów Ymir i krowa Audumhla. Spod ramion i spomiędzy palców Ymira wyrośli inni olbrzymi. Audumhla pożywiając się trzeci dzień, z lodu wylizała Boga o imieniu Buri. Ożenił się on z gigantką, która powiła mu syna Bura. Bur był ojcem trzech bogów - Viliego, Odyna i Ve. We trzech zabili Ymira, a z jego ciała w otchłani stworzyli ziemię. Z krwi olbrzyma powstały oceany i morza, niebo z czaszki, chmury z mózgu, lądy z mięsa, góry z kości, a skały i kamienie z zębów. Jego brwi ogrodziły Midgard. Z iskry Muspelheimu powstały gwiazdy i księżyc. Natomiast ze złota z krainy ognia uformowali powóz ciągnący po nieboskłonie słońce i poprzedzający go powóz przywiązany do księżyca. Z kości Brimia i krwi Blaina bracia stworzyli skrzaty - żyjących pod ziemią niskich, mądrych mistrzów rzemiosła. Podczas podróży po Midgardzie, z dwóch napotkanych drzew uczynili pierwszych ludzi - Aska i Emblę. Ten świat został wyznaczony na dom człowieka, natomiast sami bogowie zamieszkali w Asgardzie, gdzie sięga jeden z korzeni Yggdrasilla, Jesionu Świata podtrzymującego wszystkie dziewięć sfer. Drugi korzeń dociera do Jotunheim, gdzie żyją giganci, a trzeci do Helheim - królestwa martwych. Pień przechodzi przez Midgard, świat ludzi. U korzeni Yggdrasilla jest Krynica Urd, gdzie żyją tkaczki przeznaczenia. Sześć dotąd nie wymienionych sfer znajduje się na konarach Jesionu, a są to: Niflheim i Muspelheim, Alfheim (dom elfów swiatła), Svartalfheim (dom elfów ciemności), Nidavellir (dom krasnoludów) oraz Vanaheim, gdzie mieszka druga rodzina bogów - Wanowie, bóstwa ziemi. Władcą Azów jest Odyn, a Wanów Njord.
BOGOWIE
Odyn, Wotan - Najpotężniejszy w boskiej
dynastii Azów. Jest bogiem mądrości, wojny,
poezji i magii. Syn Buriego i Bestli.
Zasiada na swoim tronie - stromej turni nieba - w Asgardzie,
na szczycie jesionu świata, gdzie żyją Azowie.
Poświęcił jedno oko, by móc pić (widzieć
przyszłość) z nieskończenie głębokiego
źródła Mimira, które wypływa z korzeni
Yggdrasilla. Do tego też drzewa został
przybity włócznią i wisiał na nim martwy przez kilka dni i nocy.
W ten sposób posiadł tajemnicę runów i
dzięki ich potędze zmartwychwstał, a gałąź, na
której wisiał, stała się jego laską. Uwiódł
olbrzymkę, aby zdobyć Miód Poezji. Dał pierwszym ludziom oddech.
Niegdyś rozpoczął pierwszą bitwę, między Azami a Wanami, rzucając
swą włócznią w zastępy wroga. Jego imię znaczy gniew.
Ma dwa kruki - Hugina i Munina
(Myśl i Pamięć), które każdego dnia zbierają dla niego
wieści. Ma także Sleipnira, konia o
ośmiu nogach, dzięki którym biega z szybkością wiatru;
wilki Geri (Zachłanny) i Freki
(Srogi), pierścień Draupnir co 9 nocy
tworzący osiem innych. Jego nigdy nie chybiająca włócznia Gungnir powstała z połączenia magicznej
laski i grotu wykutego przez Dwalina w królestwie
elfów. Niesie zwycięstwo w bitwie tym , którzy mają ją po swojej
stronie. Drugą jego bronią jest wypuszczający kilka strzał
na raz łuk. Wiele z tego zdobył podczas swoich wędrówek po
dziewięciu światach i / lub jest dziełem skrzatów.
Wysyła Walkirie aby zabierały do jego pałacu - Valhalli - dzielnych wojów poległych w walce, gdzie
będą przy jego boku oczekiwać na Ragnarok.
Oprócz Valhalli zamieszkuje jeszcze dwa pałace: Walaskjalf i Gladsheim. W
pierwszym z nich stoi jego tron, Hlidskjalf, z
którego obserwuje pozostałe światy; w drugim odbywają się
spotkania bogów. Jego symbolami są kruk, wilk i włócznia oraz valknut - trzy splecione ze sobą trójkąty. Vili i Ve (Hoenir
i Lother) są jego braćmi. Za
pożywienie służy mu samo wino. Potrafi czarować i
czytać ludzkie myśli. Lubi rozwiązywać zagadki. Odyn był postrzegany jako bóg kapryśny,
gwałtowny i przebiegły. Planetą którą uosabia jest Uran,
chociaż zofiarowane oko można pojmować
jako Słońce.
Thor, Donar -
Bóg burzy i grzmotu. Syn Odyna i Jörd
(bogini ziemi). Zaciekły wróg olbrzymów (Jotunów)
i obrońca ludzkiej rasy. Gwałtowny, odważny i prawy. Włada
potężnym młotem Mjollnir'em, który
wykorzystuje w walce gigantami. Mjollnir po rzucie
zawsze wraca do ręki swego pana i symbolizuje błyskawicę.
Toteż gdy była burza mówiono, że to Thor
jeździ po niebie rydwanem zaprzężonym w dwa kozły i rzuca
młotem. Wedle wierzeń koła rydwanu również powodowały
uderzenia piorunów. Ciągnące go kozły to Tanngniost
(Szczerbaty) i Tanngrisnir (Wyszczerbiony). Aby móc
dzierżyć Mjollnira Thor
nosi magiczne, żelazne rękawice i pas siły (Megingjardir),
które dają mu wielką siłę. Thor
zamieszkuje dwór Bilskinir w krainie Trutheim. Nie może mieszkać w Asgardzie
ponieważ mógłby niechcący zniszczyć tęczowy most Bifrost piorunami. Był najbardziej lubianym bogiem
wśród Skandynawów. Bliższy ludziom niż
ojciec, ponieważ nie tak przebiegły i tajemniczy jak on.
Wyobrażany był jako czerwonobrody siłacz. Wzywano go aby
zapewnić urodzaj. Dla wikingów młot Thora
był tym, czym dla chrześcijan krzyż i jego symbol noszono
jeszcze długo po chrystianizacji. Symbolem Mjollnira
jest także swastyka. Dąb jest drzewem poświęconym dla Thora. Jest to bóg niemal jednakowy ze
słowiańskim Perunem. Przykładem
fizycznej obecności Thora jest planeta Jupiter.
Tyr, Tiwaz -
bóg wojny, honoru, siły i nieba. Najdzielniejszy w panteonie. Tylko on
odważył się spętać wilka Fenrira,
który jednak odgryzł mu rękę. Opiekuńczy bóg uczciwych umów
i miecza. Tyr odzwierciedla planetę Mars.
Loki - olbrzym, który na dowód sympatii został przez Odyna uczyniony bratem krwi, a więc także bogiem.
Bóg oszustwa, zniszczenia i rozwoju. Nigdy mu nie można ufać. Posiada
zdolność przemiany w dowolną istotę. Chytry,
złośliwy i kojarzony ze złem. Zrodził wiele potworów, w tym
najgorsze bestie: wielkiego wilka Fenrira (Fenrisa), Węża Świata Midgardsomnira
i boginię martwych Hel. Jego wierną żoną jest Sigyn. Pomimo swych szaleńczych uczynków ma także
wiele zasług u bogów (np. podarował wierzchowca Odynowi).
Podstępem spowodował śmierć Baldera,
za co Azowie przykuli go do skały i skazali na
męki z powodu jadu węża kapiącego na twarz, jednak
oswobodzi się przed ostatnią bitwą. We wszechświecie
ciałem Lokiego jest planeta Merkury.
Heimdall - sprytny strażnik
tęczowego mostu Bifrost, jedynej drogi do Asgardu. Słyszy nawet to, jak rośnie trawa i
widzi na setki kilometrów za dnia i w nocy. Nie potrzebuje dużo snu.
Posiada konia Gulltopa i magiczny miecz Hofund. Dmąc w swój róg Gjallarhorn
ostrzeże bogów o nadejściu Ragnarok.
Był wysyłany przez Odyna by
uszczęśliwić ludzi. Jego kosmicznym ciałem jest Saturn.
Baldur - szlachetny bóg jasności i
wiosny, mistrz run. Syn Odyna i Friggi.
Gdy miał sen o swej śmierci, matka zaklęła wszelkie
życie by nie wyrządziło mu krzywdy. Przeoczyła jedynie
jemiołę. Bogowie rzucali w Baldura dla
zabawy. Loki dał strzałę z jemioły ślepemu Hodurowi, który nie będąc świadomym co
zrobi, rzucił nią i zabił swego brata. Gdyby jednak każda
żywa istota rozpaczała z Baldurem,
powróciłby z bram królestwa śmierci. Jedynie olbrzymka Tokk nie chciała wyrazić tęsknoty. Był
to Loki w przebraniu. Spotkała go za to kara. Baldr
zmartwychwstanie po Ragnarok.
Njord - bóg morza, wiatru i
płodności. Król Wanów mieszkający a
domu Noatun. Ojciec Freyra
i Freji. Jego kosmicznym ciałem jest Neptun.
Frigg - bogini małżeństwa,
żona Odyna, matka Thora.
Przędzie chmury. Po imieniem Huldra jest
królową leśnych nimf. Zna przeszłość i
przyszłość. Kojarzona z Freją.
Odzwierciedla planetę Wenus.
Freyr i Freja
- bliźniacze potomstwo Njorda. Freya jest piękną, mądrą i
wojowniczą boginią płodności, miłości i zdrowia.
Dzieliła się z Odynem poległymi
dzielnie wojownikami. Freyr to bóg deszczu,
światła słońca i roli. Mimo, że jest Wanem, mieszka w Asgardzie, gdzie
jest królem elfów. Posiada okręt Skidbladnir,
który można złożyć do małych rozmiarów.
Jord, Fjorgyn
- bogini ziemi, matka Thora i Frigg,
córka Nott (Nocy) i Annara.
Ciałem Moder Jord w
kosmosie jest Tellus.
Hel - bogini śmierci, królowa martwych o w połowie żywym
ciele, córka Lokiego i gigantki
Angurbody. Planetą jej przypisaną jest
Pluton.
Vili, Hoenir
- Bóg ciszy. Wraz z braćmi Ve (Lotherem) i Odynem stworzył
świat. Jeden z trzech pierwszych Azów, syn Buriego i Bestli. Dał
duszę pierwszym ludziom.
Ve, Lother, Lodar - Brat Odyna i Viliego (Hoenira), razem z nimi
stworzył świat z ciała olbrzyma Ymira.
Dał krew pierwszym ludziom.
Hodur, Hod -
Bóg zimy. Ślepy brat i nieświadomy zabójca Baldura,
później zabity przez Valiego. Ma
zmartwychwstać po Ragnarok.
Aegir- bóg oceanów i mórz. Sztorm oznacza jego
gniew. Nosi koronę z wodorostów i alg. Wraz ze swą żoną Ran
mieszka w podwodnym dworze w otoczeniu syren i wodników. Słynie z
gościnności, piwa i przyjęć wydawanym bogom. Ma 9 córek,
które są falami. Żeglarze bali się jego gniewu.
Mimir - Najmądrzejszy z Azów, strzeże źródła mądrości
wypływającego z korzeni Yggdrasilla. Po
wojnie między Azami i Wanami
a ramach wymiany zamieszkał wśród Wanów
wraz z bratem Odyna, Hoenirem.
Wanowie byli wściekli, że Hoenir zamiast wykazać swą mądrość
za każdym razem pyta się Mimira, jednak
bali się zrobić mu krzywdę. Wyrwali więc Mimirowi głowę, która pomimo to zachowała
życie.
Nanna - bogini księżyca i żona Baldura, matka ich syna Forsetiego.
Po śmierci męża zmarła z rozpaczy. Martwi zostali spaleni
na jednym stosie.
Sif - bogini zbóż i urodzaju,
złotowłosa żona Thora, matka ich syna Ulla.
Ull - bóg łucznictwa i łowiectwa,
syn Thora i Sif. Opiekun
myśliwych jak i wszystkich używających łuku i tarczy.
Posiada łuk z cisu. Żyje w Ydal. Wzywano go
do pomocy w pojedynkach.
Vali - najmłodszy syn Odyna,
zrodzony z gigantki Rindy,
brat bliźniak Vidara. Strzałem z łuku
pomścił Baldura, zabijając Hoda tuż po tym, jak ten zdał sobie sprawę
ze swego czynu. Jeden z 7 Azów, którzy
przetrwają Ragnarok.
To samo imię nosił Syn Lokiego i Sigyn, który po złapaniu ojca został zamieniony w
wilka i na jego oczach pożarł swego brata, Narviego.
Vidar - bóg zemsty i zwycięstwa,
małomówny i ponury. Syn Odyna i gigantki Grid. W czasie Ragnarok pomści swego ojca zabijając wilka Fenrira. Sam będzie jednym z 7 Azów,
którzy przetrwają. Jeden z najsilniejszych bogów. Brat bliźniak Valiego. Żyje w Vidi.
Idunn, Iduna
- lnianowłosa bogini wiosny i strażniczka złotych jabłek
dających bogom nieśmiertelność. Żona Bragiego.
Norny - trzy siostry Urd,
Verdande i Skuld
(przeszłość, teraźniejszość i
przyszłość), boginie przeznaczenia, kształtują los
wszystkiego, co istnieje. Mieszkają przy Studni Urd
u stóp Yggdrasilla. Odzwierciedlają to, co
było, co jest i co będzie.
Sol i Mani - powozi rydwanem
niosącym słońce po nieboskłonie. W tym celu wydarta przez
bogów ojcu Mundilfariemu. Jej brat to Mani, który z
kolei powozi rydwanem ciągnącym księżyc.
Bragi - bóg muzyki, poezji, elokwencji i
krasomówstwa. Syn Odyna i Gunlod,
olbrzymki - matki sztuki poetyckiej. Bragi jest
mężem Idunn.
Ran - bogini głębi morskiej, żona Aegira.
Chwyta w swoją sieć tonących żeglarzy.
Magni i Modi
- Synowie Thora i Jarnsaxy,
przeżyją Ragnarok.
Thrud i Lora - córki Thora i Sif.
Saga - bogini sztuki poetyckiej, córka Odyna.
Sjofn - bogini miłości
łagodząca spory między zakochanymi.
Snotra - mądra i szlachetna bogini.
Syn - bogini, strażniczka drzwi do pałacu Frigg,
wzywana przez oskarżonych w czasie sądu.
Gefjon - bogini - dziewica widząca
przyszłość. Jej dwór zamieszkują zmarłe dziewice. Gdy
król Szwecji Gylfi spotkał ją w stroju
żebraka obiecał jej, że może wziąć ziemi jego
państwa, ile jest w stanie zaorać w jeden dzień. Gefjon przyprowadziła z Jotunheimu
cztery gigantyczne woły i zaorała Zealandię.
Gerd - bogini światła, córka Gymira i Aurbody, kochanka Freyra.
Bertha - bogini tkaczek i sztuki
przędzenia.
Eir - bogini uzdrawiania, która nauczyła
tej sztuki kobiety, a sama jest najlepszą z lekarek.
Forseti - bóg sprawiedliwości i
pojednania. Osądza spory między bogami, a ludźmi. Potrafi
pogodzić nawet najbardziej zajadłych wrogów. Syn Baldura
i Nanny.
Vor, Var -
bogini małżeństwa i ogólnie umów, przed którą nic nie da
się ukryć. Karze tych, którzy łamią przysięgi
Lofn - bogini rozpalająca
miłość między ludźmi. Odyn i
Frigg pozwolili jej to robić nawet wtedy, gdy
mężczyzna i kobieta nie mają pozwolenia na ślub.
Edda - bogini mitów, opowieści i
natchnienia poetyckiego.
Brono - syn Baldera, bóg światła
dziennego.
Hermod - syn Odyna i
Frigg. Przy boku ojca wita wstępujących do Valhalli wojów. Odważny, po śmierci Baldura wyruszył nakłonić Hel do smutku.
INNE POSTACI, MIEJSCA i PRZEDMIOTY
Alfs, Elfy - dzielą się na elfy światła i
ciemności. Te drugie podobnie jak skrzaty / krasnoludy strzegą
skarbów.
Alvis - krasnolud, któremu obiecano za
żonę Thrud, córkę Thora.
Gdy Thor o tym usłyszał wyzwał Alvisa do pojedynku umysłów. Walka trwała do
brzasku. Wraz z pierwszymi promieniami słońca skrzat zamienił
się w kamień.
Angerboda - ludożercza wiedźma z
żelaznego lasu w Jotunheimie, kochanka Lokiego, rodziła mu potworne dzieci.
Bergelmir - wnuk Ymira,
praojciec lodowych gigantów i ogrów. Wraz z
żoną jedyni giganci, którzy przetrwali potop po śmierci Ymira.
Berserkerzy - nazwa wojowników, którzy w szale
walki mogą przemienić się wilka lub niedźwiedzia i nie
zważają na otrzymane rany.
Bifrost - tęczowy most
łączący Midgar z Asgardem,
strzeżony przez Heimdala. Trzy kolory
zawdzięcza temu, iż jest zbudowany z powietrza, ognia i wody.
Egghter - strażnik gigantów, który w
dzień Ragnarok siedząc na kurhanie zagra na
swej harfie.
Einherjerzy - wojownicy, którzy trafili do Valhalli i tam wraz z Odynem
oczekują na bitwę przed końcem świata. We dnie
ćwiczą walkę, w noce ucztują.
Elivagar - 11 rzek wypływających z Niflheimu, a stykających się z ogniem Muspelheimu w Ginnungagap,
brały udział w powstaniu Ymira i Audumhly ze spotkania ognia i wody.
Elli - starość we własnej
osobie. Zmagał się z nią Thor podczas
swojej podróży z Lokim do Utgardu.
Farbanti - gigant, począł Lokiego gdy skrzesana przez niego iskra wpadła w
leśne poszycie na wyspie Laufey.
Fenrir bądź Fernis
- potwornych rozmiarów wilk, syn Lokiego i Angerbody. Gdy rozwiera szczęki jego zęby
sięgają od nieba do ziemi. Zanim nie był zbyt agresywny trzymano
go w Asgardzie. Spętany przez tyra, który przy
tym stracił rękę, uwolni się w dniu Ragnarok
i pokona Odyna, a zabity zostanie przez Vidara. Brat Hel i Jormunganda.
Garm - potworny pies strzegący królestwa
Hel.
Gioll - rzeka opływająca krainę
zmarłych.
Gladsheim - dwór w Asgardzie,
w którym mieszkają bogowie
Gleipnir - łańcuch zrobiony przez
krasnoludy do spętania wilka Fenrira,
został zrobiony z odgłosu skradającego się kota,
włosów z dziewiczej brody, korzeni gór, snów niedźwiedzia, rybiego
oddechu i ptasiej śliny.
Gullveig - trzykrotnie urodzona i trzykrotnie
spalona dziewica. Azowie chcieli ją zabić w
czasie wojny z Wanami. Włada magią.
Gollinkambi, Złoty grzebień -
tak się zwie kogut, którego pianie oznajmi nadejście Ragnaroku.
Hati - wilk ścigający
księżyc. Dopadnie i pożre zdobycz w czasie Ragnarok.
Hymir - olbrzym, który pokieruje Naglfarem, okrętem z paznokci umarłych, gdy bogowie,
olbrzymi i potwory będą stawać do ostatecznego boju.
Jormungand, Midgardsomnir,
Wąż Świata - Ogromny wąż wrzucony do oceanu przez Odyna, opasa całą ziemię i połyka swój
ogon. W czasie Ragnarok pokona i zostanie pokonany
przez swojego wroga Thora. Dziecko Lokiego i Angerbody, brat Hel i Fenrira.
Kvasir - najmądrzejszy z ludzi,
powstał ze śliny Azów i Wanów
po zakończonej wojnie. Dwaj krasnoludowie Fjalar i Galar zabili go i zmieszali jego krew z miodem,
tworząc Miód Natchnienia Poetyckiego.
Lyngvi - wyspa, gdzie Azowie
skrępowali Fenrisa.
Mundilfari - ojciec Maniego
i Sol, czyli księżyca i słońca.
Naglfar - statek, którego budulcem są
paznokcie umarłych. W czasie Ragnarok poniesie Jotunów do bitwy z Bogami. Statek będzie tym
większy, im więcej ludzi zostanie pochowanych / spalonych z nie
obciętymi paznokciami u rąk.
Nastrand - najstraszliwszy region królestwa
Hel, czy jak kto woli piekła, gdzie na zawsze trafiają mordercy i
krzywoprzysięzcy. Drzwi i sklepienia zbudowane są tam z żywych,
jadowitych węży.
Nidhogg - czarny smok lub wąż
oplatający i gryzący korzenie Yggdrasill'a,
w międzyczasie pożera ciała złoczyńców, którzy
trafiają do Helheimu. Gdy nastanie Ragnarok będzie niósł śmierć.
Noc, Nott i Dzień - Nott
to trzykrotnie zaślubiona, ciemnowłosa córka Jotuna
Narfiego. Jej pierwszym mężem był Naglfari, któremu urodziła syna Auda.
Owocem jej związku z drugim mężem, Annarem
jest córka Jord, czyli Matka Ziemia. Jej trzecim
mężem był Delling, a ich synem
Dzień. Noc i Dzień na rydwanach danym im przez bogów galopują po
nieboskłonie.
Skidbladnir - statek Freyra,
który można złożyć do wielkości sakwy, a
rozłożony pomieści w sobie wszystkich Azów.
Stworzyli go synowie Ilvadiego.
Sleipnir - ośmionogi koń Odyna. Został mu podarowany przez Lokiego.
Najszybszy z wierzchowców, może galopować w przestworzach. Syn ogiera
Svadilfariego i Lokiego
(który zmienił płeć).
Skoll - wilk goniący słońce.
Dogoni i pożre je w czasie Ragnarok.
Studnia Mimira - Studnia mądrości w Jotunheime, strzeżona przez głowę Mimira. Odyn wrzucił do niej
swe oko by zyskać jak najwięcej wiedzy.
Studnia Urd lyb Wyrd - Miejsce spotkań Bogów. Ze studni Norny czeripą wodę do
podlewania Jesionu Świata.
Surtr - gigant ognia, strażnik granic Muspelheimu. W ostatniej bitwie pokona Freyra
i podpali świat.
Synowie Ilvadiego - dwóch krasnoludów, którzy
wykonali Skidbladnira, Grungnir
i złote włosy dla Sif.
Thrym, Trym -
mroźny olbrzym nieszczęśliwie zakochany we Freji.
Chcąc się jej przypodobać zakradł się do Asgardu i ukradł Thorowi Mjollnir. Potem pan burz przy pomocy Lokiego
sprytnie mu go odebrał.
Utgard - stolica Jotunheimu,
królestwa olbrzymów.
Utgardar - loki - Władca Utgardu, używając magii stawiał liczne
przeszkody na drodze Thora, który z Lokim wybrał się do Jotunheimu.
Walkirie - dziewicze wojowniczki Wotana,
zabierają do jego pałacu Valhalli
mężnie poległych w walce. Świetnie uzbrojone,
przemieszczają się na latających wierzchowcach. Imiona
niektórych to Skuld, Skogul,
Gudr, Hild, Gondul, Geirskogul.
Vigrid - równina w Asgardzie,
na której stoją pałace Bogów.
Vingulf - dwór bogiń w Asgardzie.
ZMIERZCH BOGÓW i KONIEC ŚWIATA - RAGNAROK lub GOTTERDAMERUNG
Bogowie wiedzą,
że spotka ich śmierć. Pierwszy dowiedział się tego Odyn, gdy poznał tajemnicę run. Rozumieją
jednak, że koniec jest nieuchronny. O Ragnaroku
opowiada Volsupa, Przepowiednia Sybilii
z X wieku, która chyba najlepiej obrazuje, co się wtedy wydarzy:
"(...) 43. Asom pieje Gollinkambi,
Budzi on wszystkich u Herjafadra,
Inny zaś pieje w głębi w podziemiach,
Jak sadze rudy, na salach Heli.
44. Szczeka teraz Garm
głośno przed Gnipa jamą,
Okowy pękają, Fenrir - wilk wolny
pędzi;
Wiele wiem, przyszłość widzę,
Bogów przeznaczenie, zwycięzców upadek.
45. Bracia bić i zabijać się będą,
Dzieci sióstr rodzonych związki krwi kalają ,
Czasy szaleństwa, bezwstydu, cudzołóstwa ,
Wiek topora , wiek miecza i tarcz strzaskanych ,
Wiek zamieci wilczych nim świat w przepaść runie.
46.Syny Mimira powstają, a
śmierć
Oznajmia stary Gjallarhorn;
Głośno dmie Heimdall, róg wznosi wysoko,
Odin rozmawia z głową Mimira.
47. Drży jesion Yggdrasil,
wyniosły,
Jęczy stare drzewo, a Olbrzym idzie na wolność;
Przerażeni czekają wszyscy w krainie Heli
Aż Surta brat świat pochłonie.
48.Jak jest z Asami? Jak jest z Alfami?
Wrzawa w Jotunheime, Asowie
na tingu;
Stękają karły u kamiennych drzwi,
Skalnych ścian mędrcy: wiecież teraz ,
czy nie?
49. Szczeka Garm głośno
przed Gnipa jamą,
Okowy pękają, Fenrir - wilk wolny
pędzi;
Wiele wiem, przyszłość widzę,
Bogów przeznaczenie, zwycięzców upadek.
50. Hrym jedzie od wschodu,
tarczę dzierży
Wiej się wąż świata, straszny w swej
wściekłości,
Bije morskie bałwany, a orzeł skrzeczy
Szarpiąc zwłoki; Naglfar nadpływa.
51. Statek sunie od wschodu; lud z Muspellu
płynie
Morskim szlakiem, a Loki jest u steru;
Ciągną Olbrzymy, wszyscy razem z Wilkiem,
Byleipta brat im towarzyszy.
52. Surt idzie z południa z
ogniem zniszczenia,
Boskich wojów miecz jak słońce błyszczy,
Skały kruszą się, wiedźmy w przepaść lecą,
Męże kroczą śmierci drogą,
niebo pęka.
53. Hlin po raz wtóry doznaje
smutku,
Gdy Odin do walki z wilkiem rusza,
A Beli zwycięzca przeciw Surtowi;
Pada w boju mąż umiłowany Friggi.
54. Przybiega syn Sygfadra, wielki
Widar,
By z zwierzem, co trupy żre, walczyć,
I wbija miecz synowi Hwerdrunga
Prosto w serce; ojciec został pomszczony.
55. Śpieszy sławny syn Hlodyny
W górze wysoko wąż lśniący zieje,
Smokowi na spotkanie syn Odina idzie.
56. Z wściekłością go wali obrońca Midgardu;
Męże wszyscy swoje opuszczają domy;
Dziewięć kroków wstecz cofnął się syn Fjorgyny,
Zlany jadem gada , śmiercią naznaczon - i
sławą.
57. Słońce ciemnieje, ziemia osuwa się w
morze,
Spadają z nieba jasne gwiazdy,
Szaleją dymy i ogień , co życie ożywia,
Płomieni żar wysoko strzela pod niebo."
Jeśli ktoś woli przeczytać o tym prozą, nieco klarowniej
opisuję to pod spodem.
Gdy nadejdzie najgorsza z zim - trzyletnia Fimbul,
człowiek straci resztki godności i pogrąży się w
bratobójczej walce. Wilk Skoll, brat Fernisa połknie słońce i krwią ludzi
spryska niebo. W Jotunheimie zapieje czerwony kogut Fjalar, a w Asgardzie złoty Gollinkambi. Fenrir zerwie
się z łańcucha, a Jormungand
wypłynie na brzeg i będzie rozpryskiwał truciznę. Hymir pokieruje Naglfarem z
paznokci trupów. Z rozwartych niebios w płomieniach wyjdą
ogniści olbrzymi z Muspelheimu pod dowództwem Surtra. Załamie się pod nimi Bifrost.
Oswobodzony Loki pomknie do Asgardu. Hymir powiedzie do bitwy Thursów
- olbrzymów mrozu, a Loki swoje potworne dzieci Hel, Węża Świata
i Fenrira oraz wszystkich popleczników. Piekielny
pies Garm ze zbryzganym w krwi pyskiem będzie
szczekał przed pieczarą Gnipa. Heimdall zadmie w Gjallarhorna, a
czysty głos rogu okrąży wszystkie światy. Odyn odłączy od zgromadzonych Azów,
by po raz ostatni pójść do Źródła Mimira.
Yggdrasill będzie drżeć.
Uzbrojeni Azowie pojadą na pole bitwy, a
przodować im będzie im Odyn na rumaku Sleipnirze, w złotym hełmie i jasnej zbroi, z Gungnirem w ręku. Pojedzie naprzeciw wilka Fenrira. Thor u jego boku, wymachując
Mjollnirem będzie walczył z Jormungandem. Frey stanie do
długiego boju z Surtrem i w końcu padnie,
bo zabraknie mu pożyczonego miecza. Garm
się zerwie i runie na Tyra, który przez brak ręki zabije przeciwnika,
ale i sam zginie. Thor zabije węża Midgardu - i będzie to największy czyn jaki
zostanie kiedykolwiek dokonany. Jednak po dziewięciu krokach padnie na
ziemię zabity przez jad Jormunganda. Po
długiej, zaciekłej walce Fenrir złapie
Odyna w swe potężne szczęki. Vidar pośpieszy pomścić ojca, postawi
stopę na dolnej szczęce Wilka, a za drugą złapie i rozedrze
mu pysk. Loki i Heimdall zabiją się
nawzajem. Surtr rzuci na ziemię ogień,
który strawi świat, aż pozostaje ciemność.
|