ZDANIA PRZYDAWKOWE

ZDANIA PRZYDAWKOWE

Zdania przydawkowe są to zdania podrzędne stojące po rzeczowniku i spełniające rolę przydawki, np.:

a very gifted man (przydawka)

bardzo uzdolniony czlowiek

a man who has invented a new machine (zdanie przydawkowe)

człowiek, który wynalazł nową maszynę

Te zdania odpowiadają na pytania: jaki ? który ? i łączą się ze zdaniem głównym za pomocą zaimków względnych: who, whose, whom, which oraz that lub z pominięciem tych zaimków, jak również z przysłówkami: when, where, why.

Rozróżniamy dwa rodzaje zdań przydawkowych:

a) zdania przydawkowe stanowiące nierozłączną część całego zdania złożonego, których nie można opuścić ani oddzielić przecinkiem, gdyż nie wiadomo byłoby wtedy, o której osobie lub rzeczy jest mowa, np.:

The man who is standing over there is my teacher.

Człowiek, który tam stoi, jest moim nauczycielem. 14414p1524o

The garden which is in front of this house belongs to my uncle.

Ogród, który jest przed tym domem, należy do mojego wuja.

Tego typu zdania nazywamy zdaniami określającymi - Defining Relative Clauses lub zdaniami ograniczającymi - Restrictive ReIative Clauses. Te zdania, w przeciwieństwie do zdań polskich, nie oddzielone przecinkami od reszty zdania złożonego.

b) Zdania przydawkowe nie stanowiące nierozłącznej części całego zdania złożonego, lecz będące dodatkową informacją, którą można opuścić bez spowodowania niejasności, o którą rzecz lub osobę chodzi, np.:

My sister, who is just back from Paris, brought me somne interesting books.

Moja siostra, która właśnie wróciła z Paryża, przywiozła mi kilka interesujących książek.

Mr. Smith, who lives in the neighbouring house, has bought a new car.

Pan Smith, który mieszka w sąsiednim domu, kupił nowy samochód.

W zdaniach wyżej wymienionych określenie my sister, jak również Mr Smith wyraża jasno o kogo chodzi, natomiast zdania: who is just back from Paris, jak również who lives in the neighbouring house są informacjami dodatkowymi. Te zdania, tzw. zdania przydawkowe opisowe - Descriptive Relative Clauses lub nieokreśląjce - Non-Defining Relative Clauses, są w języku angielskim zawsze oddzielone przecinkami od reszty zdania złożonego.

Zdania przydawkowe są połączone ze zdaniami głównymi za pomocą zaimków względnych oraz przysłówków. W wypadku zdań ograniczających zaimek względny bywa często pomijany, szczególnie w mowie potocznej. Nie można go jednak pominąć, jeśli stanowi podmiot lub część podmiotu zdania przydawkowego, np.:

The boy (who) I met yesterday has a beautiful collection of stamps.

Chłopiec, którego spotkałem wczoraj, ma piękną kolekcję znaczków.

W tym zdaniu zaimek who można pominąć, gdyż nie stanowi on podmiotu zdania przydawkowego. Podmiotem tego zdania jest bowiem wyraz: I. Natomiast w zdaniu :

The boy who gave me this stamp has a beautiful collection

Chłopiec, który dał mi ten znaczek, ma piękną kolekcję.

Zaimka who nie można pominąć, gdyż stanowi on podmiot zdania przydawkowego.

Również w zdaniu :

The boy whose stamp collection I have shown you is a friend of my brolher's.

Chłopiec, którego kolekcję pokazałem ci, jest znajomym mego brata.

zaimek whose nie może być pominięty, gdyż jest częścią podmiotu.

W zdaniach przydawkowych ograniczających stosujemy następujące formy zaimków względnych. W przypadku podmiotu i dopełnienia:

who lub that dla osób

which lub that dla rzeczy

Na przykład :

The girl who is talking to my brother is a student.

Dziewczyna, która rozmawia z moim bratem, jest studentką.

The table which stands in the corner is round.

Stół, który stoi w kącie, jest okrągły.

W zdaniach:

The people (that) we invited to dinner will come soon.

Osoby, które zaprosiliśmy na obiad, wkrótce nadejdą.

The table (that) we bought yesterday is just what we needed .

Stół, który kupiliśmy wczoraj, jest tym, czego potrzebowaliśmy

zaimek that może być opuszczony, gdyż nie stanowi podmiotu zdania przydawkowego. Podmiotem tego zdania jest wyraz we.

Zaimek that jest używany wyłącznie w zdaniach ograniczających, czyli tzw. Restriclive Relative Clauses. Kiedy mówimy o osobach istnieje tendencja, aby raczej używać who niż that.

W formie wyrażającej posiadanie stosujemy:

whose dla osób

of which lub whose dla rzeczy, np.:

The artist whose pictures you are looking at is quite famous.

Artysta, ktorego obrazy oglądasz, jest dosyć sławny.

Yesterday I saw a play whose plot (the plot of which) was based the assassination of John Kennedy.

Wczoraj widziałem sztukę, ktorej fabuła jest oparta na zabójstwie Johna Kennedy'ego.

that z przyimkiem przesuniętym:

The watch (that) you are looking at is fast.

Zegarek, na który patrzysz, spieszy się.

The student (that) I was waiting for didn't come.

Student, na którego czekałem, nie przyszedł.

Zdania przydawkowe ograniczające możemy łączyć ze zdaniem głównym również za pomocą przysłówków, np.:

This is a place where it never rains.

To jest miejsce, gdzie nigdy nie pada.

That is the reason why he disappeared

Oto dlaczego on zniknął.

You must wait for the time when you will be able to act.

Musisz poczekać na czas, kiedy będziesz mógł działać.

Jeśli chodzi o zdania przydawkowe opisowe, czyli nieokreślajce, tzw Non-Defining lub Descriptive Relative Clauses, to należy pamiętać, że:

a) zaimek względny nie może być w nich opuszczony,

b) nie występuje w nich zaimek względny that.

c) w odniesieniu do osób w funkcji dopełnienia występuje forma whom,

d) przyimek zawsze poprzedza zaimek względny (about whom, to whom, in which, for

which, ltd.),

e) w piśmie zdania te są zawsze oddzielone przecinkiem od reszty zdania

W przypadku podmiotu stosujemy:

who dla osób

which dla rzeczy, np.:

My sister, who lives in Cracow, is going to visit us.

Moja siostra, która mieszka w Krakowie, przybędzie nas odwiedzić.

The Vistula, which divides Poland into two parts, is a very long river,

Wisła, która dzieli Polskę na dwie części, jest bardzo długą rzeką.

W przypadku dopełnienia stosujemy:

whom dla osob

which dla rzeczy. np.:

Mr. Brown, whom you met at the station, will be here soon.

Pan Brown, którego spotkałeś na stacji, będzie tu wkrótce.

"Love Story", which you liked so much, has been filmed.

"Love Story", która ci się tak podobała, została sfilmowana,

W formie wyrażającej posiadanie stosujemy:

whose dla osób

of which (whose) dla rzeczy, np.:

Your brothers whose kindness we all admire, is sure to help you.

Twój brat, którego dobroć wszyscy podziwiamy, z pewnością pomoże ci.

Our agreement, whose provisions (the provisions of which) have been discussed

separately, will be signed at last.

Nasza umowa, której założenia zostały omówione osobno, będzie nareszcie podpisana.

Po przyimku stosujemy :

whom dla osób

which dla rzeczy, np.:

My best friend, to whom I am really devoted, has left us for good.

Mój najlepszy przyjaciel, do którego jestem rzeczywiście przywiązany, opuścił nas na

dobre.

John's letter, of which I have already told you, has changed all my plans.

List Johna, o którym ci już mówiłem, zmienił wszystkie moje plany.

Zdania przydawkowe opisowe możemy także łączyć ze zdaniem głównym za pomocą przysłówków, np.:

Cracow, where I live, was once the capital of our country.

Kraków, w którym mieszkam, był niegdyś stolicą naszego kraju.

Do zdań przydawkowych należą również zdania odnoszące się do treści całego zdania głównego, a nie do pojedynczego wyrazu; łączymy je zaimkiem względnym which, oraz oddzielamy przecinkiem od zdania głównego, np.:

He gave up drinking, which was a real success.

On przestał pić, co było prawdziwym sukcesem.

My sister wants to go to London with me, which is absolutely impossible.

Moja siostra chce pojechać ze mną do Londynu, co jest zupełnie niemożliwe.

John went to buy some spare parts for his car, which was an urgent matter .

John poszedł, aby kupić części zamienne do swego samochodu, co było pilną sprawą.

Uwaga: Należy pamiętać, że w powyższych zdaniach polskie słowo co tłumaczymy na angielskie which, a nie what !

ĆWICZENIE I Wstaw gdzie jest to konieczne zaimki względne:

The river ..... flows through Warsaw is called the Vistula.

The author ..... books you admire so much is my cousin.

The man ..... house we are going to visit is my uncle.

Do you know the book ..... I am reading ?

This is the cat ..... ate our meat.

The man ..... we saw in the theatre yesterday was Tom's cousin.

My brother, ..... paintings were shown at an exhibition last week, is not a very well known painter yet.

The Warsaw castle, ..... tragic story you know, has been rebuilt.

Put in envelopes the postcards ..... you want to send abroad.

Your elder brother, ..... I happened to meet a few days ago, has change very much.

ĆWICZENIE II Opuść zaimki względne, gdzie to jest możliwe i przenieś przyimki na

właściwe miejsce :

I know the man of whom you are speaking.

The man in whose house we are going to stay is our neighbour's brother.

The room in which I sleep is cold.

The palace about which our teacher is going to speak is a historical monument.

The doctor for whom you sent will arrive in half an hour.

I will send the documents for which you asked me.

We have a garden in which we can grow flowers.

The landscape at which you are looking was painted by Rapacki.

The girls about whom we are talking will not attend the lessons.

John expressed an opinion on which we can rely.

ĆWICZENIE III Połącz zdania za pomocą zaimków względnych, by tworzyły jedno zdanie

złożone:

My younger sister is ill. You met her at Zakopane.

That woman is going to help us. Her name is Mrs. Gardiner.

My brother will pay me a visit. He lives in England.

Mary asked me for help. Her husband is seriously ill.

George has been arrested. He caused a car accident.

ĆWICZENIE IV Przetłumacz następujące zdania :

Pan Smith, którego obraziłeś, nigdy ci tego nie wybaczy.

Człowiek, o ktłórego pytasz, zginął kilka dni temu.

Plan, nad którym pracujecie, wydaje się nierealny.

4.Paczka, którą wysłałam do Londynu, nie nadeszła.

5.Konferencja, której celem było przedyskutowanie problemu bezrobocia nie odbyła się.

6.Dom, który chciałbym kupić, musi być wygodny i niezbyt drogi

7.Chłopiec, którego widzisz przed sklepem, jest kolegą mego syna. Czy to jest miejsce, o którym mi mówiłeś ?

9.Dentysta usunął mi ząb, co było bardzo bolesne.

10.Cała nasza rodzina przebywała w Londynie cały miesiąc, co było niesłychanie kosztowne.