8. Zdania celowe
Zdanie celowe stosujemy zazwyczaj wtedy, gdy jego podmiot oznacza inną osobę lub rzecz niżi podmiot zdania głównego, np.:
I bought this book so that my brother could read it.
Kupiłem tę książkę, aby mój brat mógł ją przeczytać
John rang me up w that I should be ready in time.
John zadzwonił do mnie, abym była gotowa w porę.
I have prepared 242d38c an excellent meal so that my guests should not be hungry.
Przygotowałam doskonały posiłek, aby moi goście nie byli głodni.
Gdy jednak w zdaniu jest mowa 0 działaniu osoby lub rzeczy w celu fpOwOdOwania innego działania tej samej osoby lub rzeczy, wtedy uiywamy konstrukcji bezokolicznikowej (stanowiącej równoważnik zdania ce10wego) np. : He often comes to this shop (in order) to buy bread and butter.
On często przychodzi do tego sklepu, aby kupować chleb i masło.
I get up early in order not to be late.
Wstaję wcześnie, by się nie sPóźnić.
Niekiedy można uniknąć użycia zdania celowego zmieniając redakcję tak, aby w 0bu segmentach całego zdania zachować tę samą osobę lub rzecz jako czynnik działający, np.: 1
wrote to him 50 tbat be sbould know about our visit. (mamy tu dwie osoby dzialające: 1 - hc)
Napisałem do niego, aby wiedział 0 naszej wizycie.
I wrote to him to let bim know about our Uslt.
(jedna osoba dzialająca)
Napisałem do niego, aby go zawiadomić 0 naszej wizycie.
I opened the door 50 tbat my sister migbt enter the room.
(dwie osoby działające: 1 - my sister)
tworzyłem drzwi, aby siostra mogka wejść do pokoju.
I opened the door to enable my sister to enter the room.
Uedna osoba działająca)
Otworzyłem drzwi, aby umożliwić siostrze wejście do pokoju
ćWICZEME I
Dokończ następujące zdania dodając zdania celowe:
1. I will repea
t these sentences 50 that you ... (ie zrozumieli). 2. The teacher dictated the text very slowly 50 that the students ... (mieli czas o zapisać). 3.
They hurńed up in order that their fńends ... (nie rnusieli czekać). 4, ]ohn gave me the book in order that I ... (ją przeczytal).
5. They stopped at a restaurant in order that everybody ... (zęść obiad).
6. We s
tudy languages in order ... (rozumieć lepie~świat). 7. Mary works hard 50 that her little brother ... (miał wszystko czego potrzebuje).
8. They save money in order ... (kupić nowe radio).
9. Turn to the right 50 that I ... (zobaczyć wyraźnie tw~twarz)
(spać).
MCZENIE lI
Uzupełnij następujące zdania :
1. ... in order that the passengers could get off. (konduktor dał sygnau
2. ... 50 that your mother may have a rest. (zamknij te drzwi)
3. ... in order that I might understand him. (cudzoziemiec mówił bardzo wyraźnie)
4. ... to open the books on page twenty-three. (nauczyciel polecił uczniom)
5. ... 50 that we should not find it. (oni dobrze schowali dokument)
6. ... $o that the other$ $hould not understand u5. (mówil po francusku)
7. ... to keep warm. (włóż gruby płaszcz)
8. ... 50 that the teacher could correct them. (ch10piec pozbierał wszystkie wypracowania)
9. ... 50 that his mother might have a nice surprise. (Hencyk przyniósl kwiaty do domu)
10. ... $0 that we may have a chat. (zapraszam CIQ na obiad)
CWICZENIEm
Uzupehlij następujące zdania odpowiednimi spójnikami oraz czasowm. Kami: should, may, might, can, could:
1. Give me your hand ... I ... feel your pulse.
2. Mary asked him to deposit all his money with the bank ... he .., not spend it too quickly.
3. Please come early ... we ... ha.ve a nice chat.
4. The food is being rationed ... everybody ... get his share.
5. Mark these items in red pencil ... you ... not over100k them.
6. He opened the window ... we ... get Sonle fresh air.
7. I will prepare the meal ... you ... not go hungry.
8. The new motorway was built... the cars ... not have to go throu~Oe ntre of the town. 9. The police cIosed some streets ... the criminal ... not run away.
10. All precautions have been taken ... we ... be protected from theft.
ĆWICZENIE rv
Przetlumacz następujęce zdania :
1. PrzenieśUśmy się na wieś, aby dzieci żyły w zdrowym środowisku.
2. John usiadł 2 boku, aby nas obserwować.
3. Wyślij ten teleks natychmiast, aby klient wiedział, że to.9łaI jest pIzy- gotowany .
4. Macy mówiła cicho, aby nikt jej nie styszał.
5. Pan Brown pracował bez przerwy na lunch, aby powrócić wcześnie do domu.
6. Nauczyciel wyjaśnił zagadnienie jeszcze raz, aby wszyscy studenci ę zrozumieli. 7
. Powinniście kupić więcej owoców, aby każde dziecko dostało przynajmniej , dwa jabłka. 1
, Przestanę palić, aby moja rodzina przestała się martwić moim zdrowiem.
9. John jechał bardzo
wolno, aby widzieć dokładnie numery domów 10. Policja zrobiła co mogla, aby zlapać z10dzieja.
11, DałeO mu t
rochę pieniędzy, aby sobie kupił nowe ubranie. 12. Musimy wyruszyć natychmiast, aby przybyć na czas.
13. Przynieś lometkę, abyśmy zobaczyli co się tam dzieje.
14. Chcę zaprosić twego brata na święta, aby mój syn miał towarzyst.wo.
I5. Zawiadomiłem siostrę, Że prężdżacie, żeby przygotowała się na wasą wizytę. 1
6. John pośpieszył do
autobusu, aby się nie spóisić do pracy. 17. Daję ci tę mapę, abyś się nie zgubil w drodze.
18, Zasugerowa7em późniejszą konferencję, aby wszyscy rozważyU sprawę jeszcze raz. 1
9. MiIlister powtórzyl jeszcze raz swoje oświadczenie, aby UDiknąć niepo- rozumień. 20
. Przeliczyłem pieniądze bardzo starannie, aby się upewnić, że nie ma pomy&i.
Zdania celowe odpowiadają na pytania: what for? (po co ?, dlaczego ?), for what purpose? (w jakim celu ?) i są wprowadzane spójnikami:
that (aby)
so that (tak aby)
in order that (aby)
W zdaniach celowych występują czasowniki ułomne: can, could, may, might oraz should. Jeśli czasownik zdania głównego jest wyrażony w czasie teraźniejszym lub w trybie rozkazującym, to w zdaniu celowym występuje may Iub can. Natomiast jeśli czasownik zdania głównego jest w czasie przeszłym, to w zdaniu celowym występuje might lub could, np.:
Write to him at once that he may know about your visit.
Napisz do niego zaraz, aby widział o naszej wizycie.
I opened the door so that my sister should enter the room.
Otworzyłem drzwi, aby moja siostra weszła do pokoju.
|
